(Bình luận quốc tế) – Putin tính toán hỗ trợ Trung Quốc về chính trị và ngoại giao để đổi lấy sự giúp đỡ về kinh tế từ Bắc Kinh, nhưng hóa ra đây lại có thể là một tính toán sai lầm.
Tuần san Nikkei Asia Review của Nhật Bản vừa có bài bình luận cho rằng, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã cố gắng để tạo thiện cảm với Tập Cận Bình khi ông quyết định đến Bắc Kinh dự duyệt binh kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Phát xít, nhưng lãnh đạo nước Nga đã phải ra về với hai bàn tay trắng khi Bắc Kinh vẫn tỏ ra không mấy niềm nở trong các dự án hợp tác kinh tế chung quy mô lớn giữa hai nước.
Tổng thống Nga Putin và Chủ tịch TQ Tập Cận Bình 3 lần gặp nhau trong năm nhưng chưa đạt được kết quả đáng kể nào về hợp tác kinh tế
Trong cuộc hội đàm giữa “Putin – Tập Cận Bình và Lý Khắc Cường” hôm Thứ Tư, các nhà lãnh đạo hai nước đã thảo luận về những gì họ cho là “cố gắng che đậy lịch sử”. Đây là cuộc hội đàm thượng đỉnh Nga – Trung lần thứ 3 trong năm nay. Trên bình diện này, Tập Cận Bình nói rằng, Trung – Nga hoàn toàn đồng ý với nhau.
Tuy nhiên, Trung Quốc đã không chú trọng vào các chương trình nghị sự lớn về kinh tế. Hai bên không thể giải quyết vấn đề giá khí đốt Nga bán cho Trung Quốc qua đường ống từ Tây Siberia khiến một thỏa thuận cuối cùng lại bị trì hoãn. Sau cuộc họp với Tập Cận Bình, Putin nói ông vẫn tin tưởng rằng dự án này sẽ tiến triển.
Nikkei Asia Review dẫn một nguồn tin ngoại giao cho biết, Tổng thống Nga Putin đã không đạt được bất kỳ bước đột phá nào về hợp tác kinh tế với Trung Quốc trong khi nền kinh tế Nga đang phải đối mặt với những bế tắc nghiêm trọng. Sự lạnh nhạt của Bắc Kinh bắt nguồn từ sự sụt giảm kinh tế ở cả hai nước.
Đầu tư trực tiếp (FDI) của Trung Quốc vào Nga giảm 20% so với cùng kỳ năm trước. Tình hình càng trở nên tồi tệ hơn khi Nga đang bị tăng trưởng âm do giá dầu thô giảm.
Ông Putin tính toán hỗ trợ Trung Quốc về chính trị và ngoại giao để đổi lấy sự giúp đỡ về kinh tế từ Bắc Kinh, nhưng điều đó có thể lại là một tính toán sai lầm.
Trước động thái này, The New York Times ngày 4/9 cho rằng mối quan hệ được ca tụng giữa Putin và Tập Cận Bình đã trở nên căng thẳng khi nền kinh tế hai nước bắt đầu suy giảm.
Hai giao dịch năng lượng kỷ lục được ký kết năm ngoái cho đến nay hầu như vẫn dậm chân tại chỗ và không được đề cập khi hai nhà lãnh đạo gặp nhau hôm qua.
Washington dường như đang nghĩ rằng Putin là “gánh nặng hơn là lợi ích” đối với Bắc Kinh?
Tổng kim ngạch thương mại song phương Nga – Trung đã được dự đoán lên tới hơn 100 tỷ USD trong năm nay, nhưng 6 tháng đầu năm mới chỉ đạt 30 tỷ USD, chủ yếu là do nhu cầu của Trung Quốc với dầu mỏ Nga suy giảm.
Chuyên gia phân tích người Nga Alexander Gabuev cho rằng, sự lạc quan về giúp đỡ từ Trung Quốc ở Nga đã phai mờ đáng kể. Hy vọng rằng Trung Quốc sẽ mở ra một con đường sống để duy trì trước bối cảnh Nga vẫn bị áp đặt các biện pháp trừng phạt kinh tế và giá dầu giảm đã không trở thành hiện thực.
Alexander Gabuev nhận xét: “Đó là một mối quan hệ mang tính biểu tượng với một cơ sở kinh tế biển động nhỏ. Điện Kremlin đã thất vọng vì không thể hiện thực hóa một cách nhanh chóng những gì người Nga hy vọng”.
Một tuyến đường sắt cao tốc mà Trung Quốc tuyên bố sẽ xây dựng nối Bắc Kinh với Moscow khó có thể trở thành hiện thực khi Trung Quốc yêu cầu Nga trả tiền.
Gần 800 km đầu tiên nối Moscow với Kazan đã được lên kế hoạch hoàn thành trước World Cup 2018 tại Nga nhưng đến nay vẫn chưa bắt đầu và siêu dự án này dường như không có bước tiến triển mới.
Người Nga sẽ không có tiền để trả cho dự án này và tất nhiên Trung Quốc sẽ không làm miễn phí nếu không nhìn thấy có lợi cho mình bất chấp tình bạn giữa Putin với Tập Cận Bình đã khá nổi bật và gây chú ý ở cả hai nước.
Nguyễn Hoàng