Sau cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Barack Obama, ông Erdogan đột ngột dịu giọng, không phản đối người Kurd vượt sông Euphrates trong chiến dịch giải phóng thành trì Manbij của IS ở Syria.

Theo Al-Monitor, chỉ mới năm ngoái, lập trường của Thổ Nhĩ Kỳ về người Kurd vẫn còn khá cứng rắn. Tờ Sabah thân cận với chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ ngày 26/10/2015 đưa tin, “người Kurd đã nhận được bài học khi vượt qua ranh giới đỏ”, sau khi lực lượng Đội tự vệ nhân dân (YPG) vượt qua bờ tây sông Euphrates.

Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ khi đó, Ahmet davutoglu tuyên bố: “Chúng tôi đã thông báo với cả Mỹ và Nga. Chúng tôi cảnh báo các lực lượng của Đảng dân chủ Liên minh người Kurd (PYD) không được vượt sông.. và chúng tôi đã đánh trúng mục tiêu PYD hai lần”.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan.

Tuy nhiên, ngày 3/6, nhiều bức ảnh cho thấy các tay súng YPG đã vượt sông Euphrates với cùng xe tăng và các phương tiện di chuyển quân sự ở Karakozak. Đây là khu vực từng thuộc lãnh thổ của Thổ Nhĩ Kỳ và là nơi yên nghỉ của vua Suleiman Shah.

Cách chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ phản ứng cho thấy, dường như Ankara đã đạt được thỏa thuận với YPG về việc vượt sông Euphrates dưới danh nghĩa Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) trong chiến dịch tấn công thành trì Manbij do Nhà nước Hồi giáo (IS) chiếm đóng.

Rõ ràng, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erodgan đã dịu giọng hơn rất nhiều sau cuộc điện đàm với người đồng cấp Barack Obama. “Chỉ có khoảng 450 tay súng thuộc YPG trong hàng ngũ khoảng 3.000 chiến binh SDF tham gia giải phóng Manbij. Số còn lại là các chiến binh người Arab. Chúng tôi nhận được tin YPG chỉ đóng vai trò hậu cần trong chiến dịch này, lực lượng chính chủ yếu là người Arab”, ông Erdogan nói.

Ông Obama đã cam kết với đồng minh Thổ Nhĩ Kỳ rằng, chỉ có số lượng hạn chế binh sĩ người Kurd trong hàng ngũ SDF tấn công Manbij. Sau khi giải phóng thành phố này khỏi tay IS, lực lượng YPG sẽ rút khỏi khu vực.

Kể từ đó, Thổ Nhĩ Kỳ không chỉ đồng ý với quan điểm của Mỹ mà còn tích cực tham gia hỗ trợ. Tuy vậy, trước công chúng, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn duy trì quan điểm không ủng hộ lực lượng có sự tham gia của người Kurd.

Thổ Nhĩ Kỳ đang ở thế khó bởi cho đến nay, Ankara mới chỉ giới hạn bằng việc bắn pháo sang lãnh thổ Syria. Thổ Nhĩ Kỳ không muốn sử dụng không quân, đặc biệt sau sự cố bắn rơi máy bay Nga hồi năm ngoái.

Nói cách khác, phạm vi răn đe hiệu quả của Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria chỉ ngang với tầm bắn của pháo binh, trong trường hợp này là 40 km, bằng khoảng cách từ thành phố Manbij đến biên giới phía nam Thổ Nhĩ Kỳ.

Ưu tiên hàng đầu của Thổ Nhĩ Kỳ hiện tại là bảo vệ tuyến đường tiếp tế cho lực lượng đối lập mà nước này hỗ trợ ở phía bắc Syria. Việc IS tấn công tuyến đường Azaz-Marea buộc Thổ Nhĩ Kỳ phải ủng hộ chiến dịch giải phóng Manbij, miễn cưỡng hợp tác cùng SDF.

Lực lượng người Kurd do Mỹ hậu thuẫn ở Syria.

Trong khi đó, người Kurd cũng đã có những dự tính cho riêng mình. Nguồn tin từ PYD nói trên Al-Monitor rằng, sau Manbij, người Kurd sẽ theo dõi chặt chẽ mọi động thái từ Thổ Nhĩ Kỳ. Nếu như ranh giới đỏ bị xóa nhòa, chiến dịch quân sự sẽ được tiếp tục hướng đến Jarablus. Trong trường hợp Thổ Nhĩ Kỳ dùng pháo kích ngăn cản người Kurd tiếp cận biên giới, chiến dịch có thể được chuyển sang hướng tây nam nhằm vào al-Bab.

Cần phải lưu ý rằng, quân đội Syria hiện đang hiện diện ở phía nam al-Bab, nếu như quân chính phủ đánh chiếm khu vực này, kế hoạch của người Kurd sẽ sụp đổ.

Nguồn tin từ người Kurd thừa nhận, Mỹ sẽ không ủng hộ họ tiến gần đến thành phố Jarablus , nằm ngay sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ-Syria nhưng cũng sẽ không phản đối. “Theo cách mà người Mỹ nói, chúng tôi hiểu rằng mình có thể làm điều này nhưng phải tự chấp nhận lấy hậu quả”.

Có thể nói,người Kurd đã nhận thấy những cơ hội trong khi Ankara vốn rất khó đoán định và vẫn đang cân nhắc đối tác có thể xây dựng mối quan hệ với Syria trong tương lai.

Vận mệnh của iS cũng đang thay đổi trong bối cảnh nhiều hoạt động chống khủng bố diễn ra ở Iraq và Syria. Nga đang sẵn sàng trở lại trong vai trò không kích hiệu quả hơn cũng như khả năng triển khai bọ binh. Quân đội Syria đã lên kế hoạch tấn công trên các mặt trận Idlib, Raqqa và Aleppo.

Những dấu hiệu trên cho thấy, đây sẽ là một mùa hè nóng bỏng chiến sự mà khó có ai có thể đoán định được tương lai ở Trung Đông.

Đăng Nguyễn