(Bình luận quốc tế) – Nhìn vào thực tế hiện nay, Chính quyền Mỹ sẽ không dễ dàng chấp nhận một cuộc trao đổi, hiệp thương lợi ích với TQ trong vấn đề Biển Đông.
Ngày 22/6, báo Lenta của Nga đăng bài viết của ông Igor Denisov, chuyên viên cao cấp của Trung tâm Nghiên cứu Đông Á và Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), Trường Đại học Quan hệ Quốc tế Moscow, Bộ Ngoại giao, Liên bang Nga với tiêu đề “Từ ngô đến công nghệ cao”.
Tổng thống Barack Obama và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình
Trong bài viết tác giả phân tích những vấn đề chính trong quan hệ Mỹ – Trung, dự báo và khái quát những vấn đề mà Chủ tịch Trung Quốc sẽ thảo luận với Tổng thống Mỹ Barack Obama trong chuyến thăm Mỹ đang diễn ra của người đứng đầu Trung Quốc, trong số đó đáng chú ý nhất là quan hệ kiểu mới giữa các siêu cường và khả năng trao đổi lợi ích tại Biển Đông giữa Mỹ – Trung.
Quan hệ kiểu mới giữa các siêu cường
Theo chuyên gia Nga, kể từ khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền, chính sách đối ngoại của Trung Quốc trở nên quyết đoán hơn, cùng với đó kéo theo sự thay đổi và đa dạng hóa những ưu tiên quốc gia.
Tuy nhiên, quan hệ với Mỹ vẫn được Bắc Kinh tiếp tục coi là hướng ngoại giao quan trọng nhất trong chính sách đối ngoại của mình.
Hiện nay, ở Trung Quốc người ta thường nhắc đến sự cần thiết xây dựng quan hệ kiểu mới giữa các siêu cường.
Quan hệ nước lớn kiểu mới Mỹ – Trung sẽ được thành lập?
Mặc dù, các siêu cường trên thế giới nhiều, nhưng, thuật ngữ này theo cách hiểu của người Trung Quốc chỉ được sử dụng trong quan hệ đặc biệt với Mỹ. Bản chất của thuật ngữ này là, “mặc dù có mâu thuẫn nhưng không nên để ảnh hưởng đến những lợi ích chung”.
Sau khi các nhà nghiên cứu chính trị phương Tây ở Trung Quốc nói về thách thức chính đe dọa an ninh quốc gia, vốn được gọi là “cái bẫy Thucydides” (giải thích nguyên nhân của cuộc đại chiến Peloponnesse tranh giành ảnh hưởng thế kỷ thứ 5 trước Công nguyên, nhà sử học Thucydides đã chỉ ra lý do của cuộc chiến là sự trỗi dậy của thành Athens và nỗi sợ hãi của thành Sparta).
Ông Tập Cận Bình ở Seatle (Mỹ)
Mục đích thuật ngữ “quan hệ kiểu mới” là vượt qua “cái bẫy Thucydides”, trách xung đột, tìm kiếm những điểm tương đồng lợi ích và quan trọng nhất là tìm con đường mới khác để tránh lặp lại những tiền đề lịch sử không may mắn.
Chuyên gia nhận định, Trung Quốc không quá ảo tưởng vào sự ràng buộc kinh tế chặt chẽ có thể ngăn chặn hình thành “cái bẫy Thucydides”, mà chú trọng vào việc hợp tác chặt chẽ trong các vấn đề khác mang tính chiến lược.
“Cái bắt tay Thái Bình Dương” đã được nhắc đến trong chuyến thăm trước đó đến Mỹ của Tập Cận Bình có nghĩa là Bắc Kinh thể hiện mong muốn tìm kiếm những lợi ích chung lớn hơn với Mỹ tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, khu vực có vai trò then chốt với cả hai quốc gia.
Trao đổi lợi ích tại Biển Đông
Chuyên gia Nga đánh giá, chương trình xây dựng các đảo nhân tạo (phi pháp) trong tương lai sẽ mang lại cho Trung Quốc các khả năng đối đầu với việc phong tỏa quân sự eo biển Malacca, gây bất an cho Washington.
Mỹ có thể hành động bằng cách điều các máy bay trinh sát đến khu vực tranh chấp. Tuy nhiên, thật may mắn đến nay đã tránh được một cuộc đụng độ quân sự trực tiếp giữa Trung Quốc và Mỹ.
Biển Đông sẽ là tâm điểm mới của sự đối đầu Trung – Mỹ: Trong khi, Trung Quốc sử dụng các phương thức khác nhau để tuyên bố chủ quyền đối với các hòn đảo tranh chấp, còn Mỹ tích cực phát triển hợp tác với những quốc gia láng giềng có tranh chấp với Bắc Kinh.
Rào cản lợi ích sẽ không dễ gì để Washington chấp nhận hiệp thương với Bắc Kinh về Biển Đông
Tình hình tại Biển Đông thời gian gần đây đã dậy sóng, tuy nhiên đây có thể mới là những con sóng nhỏ của một trận “Đại Hồng thủy”.
Trong thời gian tới, Trung Quốc sẽ thường xuyên thử động thái và khả năng của Mỹ tại khu vực này. Do đó, viễn cảnh phát triển tình hình tại Biển Đông sẽ ngày càng phức tạp.
Các cuộc tranh luận trong giới chính trị và quân sự Mỹ cũng trở nên cấp bách hơn. Theo dư luận quốc tế, có thông tin cho rằng, Mỹ đang thất bại và không có phản ứng tích cực trước tình hình ở Biển Đông. Về vấn đề này, Mỹ sẽ chỉ thực hiện chính sách kiềm chế.
Tuy nhiên, theo chuyên gia Nga, kịch bản trên chỉ là viễn tưởng, còn khá xa vời với Trung Quốc.
Nhìn vào thực tế hiện nay, Chính quyền Mỹ sẽ không dễ dàng chấp nhận một cuộc trao đổi, hiệp thương lợi ích với Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông.
Nguyễn Hoàng