Bài 1. Thủng ruột già vì xương cá

[VnExpress, 27/3/2012] – Đau bụng dữ dội, tưởng viêm ruột thừa, chị Trần Thi Thu Lan (48 tuổi, ở Tiền Giang) vào bệnh viện khám mới biết mình bị thủng ruột già vì một chiếc xương cá.

Các bác sĩ Bệnh viện An Sinh (TP HCM) cho biết, bệnh nhân nhập viện cuối tuần qua trong tình trạng đau bụng dữ dội.

“Từ các xét nghiệm lâm sàng cho thấy có tình trạng viêm, chúng tôi tiến hành nội soi thì phát hiện vùng đại tràng gần ruột thừa có một ổ viêm nhiễm chứa đầy mủ. Bóc tách vị trí áp xe, một mảnh xương cá dài 4 cm đã được tìm thấy”, một bác sĩ cho biết.

Việc rửa sạch ổ bụng và khâu lỗ thủng đại tràng qua nội soi đã được tiến hành. Đến sáng nay, sức khỏe bệnh nhân đã ổn định và không còn đau bụng.

Chị Lan cho biết, chị không nhớ rõ mình đã nuốt xương lúc nào. “Vài ngày trước khi bị đau bụng, tôi có đi đám giỗ và có ăn món cá, nhưng nuốt xương lúc nào thì tôi không biết”, chị này nói.

Các bác sĩ cho biết, tại Bệnh viện An Sinh đây là trường hợp thứ 2 được phát hiện lổ thủng đại tràng trong vòng nửa tháng qua.

Thủng đại tràng là trường hợp khó, nếu xử lý không đúng, việc xì rò sẽ khiến tình trạng bệnh nặng thêm. Chính vì thế, để tránh biến chứng, khi thấy tình trạng đau bụng kéo dài, bệnh nhân nên sớm đến bệnh viện để được chẩn đoán điều trị.

Thiên Chương

Bài 2. Bi hài chuyện hóc xương

Ngồi ăn cùng người yêu trong quán bún vịt, Mai tủm tỉm bẽn lẽn cho miếng thịt vào miệng nhai rồi nuốt. Khổ nỗi mảnh xương giở chứng mắc vào cổ, cô phải lẳng lặng vào nhà vệ sinh khạc lấy khạc để nhưng vẫn không được.

Cảm giác nghẹn ở cổ được cô nàng im ỉm mang theo cả buổi đi dạo phố rồi xem phim với người yêu. Đến khi về nhà, không chịu được cảm giác đau đớn mỗi khi nuốt nước bọt, Mai tìm đủ cách từ móc họng để ói, cho đến nuốt cơm nguội để xương trôi xuống. Tuy nhiên miếng xương vẫn lì lợm.

Sau gần một ngày vật vã cùng chướng ngại vật trong cổ, hết chịu nổi, dẹp luôn thẹn thùng, cô nhân viên 26 tuổi thổ lộ cùng bạn trai rồi cả hai đưa nhau đến bệnh viện. Song bác sĩ thăm khám lại bảo “không thấy gì bên trong” và khuyên cô gái về nhà tiếp tục theo dõi nếu không muốn “làm liều” để các bác sĩ mổ gắp xương.

“Tôi ức lắm vì bản thân cảm nhận được rất rõ mình hóc xương. Lúc đó tôi ăn miếng thịt vịt có cái xương nhỏ, thấy lấy xương ra trước mặt bạn trai thì bất tiện; nhưng vừa nuốt vào đã đau điếng”, Mai nói.

Chịu đựng thêm hơn nửa ngày sau khi từ bệnh viện trở về, thử mọi biện pháp, may thay trong một lần cố gắng, Mai cảm nhận “cục nghẹn” trôi xuống nhưng cảm giác đau rát thì vẫn còn.

“Tôi sợ lắm vì thi thoảng tôi lại khạc ra máu, đến bệnh viện khám một lần nữa thì bác sĩ vẫn bảo không sao. Phải đến ngày thứ 3 sau tai nạn, cổ tôi mới bình thường trở lại. Chuyện nhỏ xíu nhưng suýt khiến tôi phải nằm viện. Từ nay chắc không còn dám nuốt bừa”, Mai tâm sự.

Các bác sĩ khoa cấp cứu Bệnh viện Tai Mũi Họng TP HCM, cho biết, trường hợp của Mai không phải hiếm. Tai nạn hóc xương tưởng chỉ xảy ra ở trẻ con, song mỗi tháng vẫn có hàng chục người lớn phải đến bệnh viện cầu cứu.

Từ quê lên thăm người bà con ở Sài Gòn, vừa nghe chủ nhà bảo sẽ đãi món cá kèo nướng muối ớt, Dũng đã bảo ngay có thể nhai nuốt cả xương món ăn mà anh vốn yêu thích. Nói sao làm vậy, khi thức ăn đã bày lên bàn, cậu thanh niên quê ở Núi Tượng, Tân Phú, Đồng Nai, trổ tài nhai nuốt. Tuy nhiên bữa ăn chưa tàn, Dũng lao vào nhà vệ sinh móc miệng ho sặc.

Nửa tháng sau Dũng nhập viện vì không thể chịu nổi cái đầu cá kèo cùng một đoạn xương dính sâu vào cổ họng. “Quê chết đi được, tôi không dám kể với ai vì sợ bị chê cười. Khó chịu quá không chịu được, tôi lên Sài Gòn khám nhưng không dám ghé nhà anh chị vì sợ bị chê cười. Không ngờ chỉ mắc cái xương trong cổ mà phải mất hết bạc triệu để lấy ra”, Dũng nói.

Cũng đến khám vì mắc xương tại khoa cấp cứu Bệnh viện Tai Mũi Họng TP HCM đầu tháng 4, Thắng – một thanh cao to lại ôm lấy cổ rên ư ử. Bên cạnh anh, người bạn gái vừa cười tủm tỉm miệng trấn an và trách yêu: “Cố đi anh, các bác sĩ sẽ giúp anh được mà. Ai bảo anh cứ khăng khăng rằng ‘người yêu của em mà ăn gà thì đến chó cũng phải ganh tỵ vì anh sẽ nhai hết không còn miếng xương nào cho nó’”. Ngượng ngùng, chàng trai phát cáu nhưng cuối cùng cũng phải ngoan ngoãn vào phòng để các bác sĩ mổ lấy một mảnh xương chân gà rõ to.

Căn cứ vào thực tế chữa trị, các bác sĩ cho biết, người lớn vẫn bị hóc xương thường do ăn quá vội; chủ quan có thể nuốt trót lọt hoặc vì ngại lừa xương mà nuốt bừa.

“Những trường hợp nhập viện sớm là rất hiếm. Thông thường người lớn khi mắc xương thường chủ quan hoặc không dám nói ra vì sợ trêu ‘già đầu mà ăn uống sao để hóc xương’ nên cứ tự mình xử trí. Không ít người vì thế mà bị nhiễm trùng chỗ hóc, thậm chí còn suy hô hấp vì nhiễm trùng huyết”, một bác sĩ nói.

Các bác sĩ khuyên nạn nhân không nên chủ quan hoặc vì sợ bị trêu đùa mà cố tự chữa trị, bởi nếu nhập viện muộn sẽ khó điều trị hoặc dễ gây biến chứng sưng viêm, nhiễm trùng. Chẩn đoán hóc xương qua hình ảnh thường dễ nhận ra hơn thông ống vào cổ họng và soi đèn thông thường. Chính vì thế, nếu không được chẩn đoán mắc xương mà cứ có cảm giác nghẹn và đau thì bệnh nhân nên tìm đến bệnh viện chuyên khoa để được thăm khám.

Cao Lâm

Bài 3. Lưu ý khi bị hóc xương

Cố gắng nuốt khi đã bị hóc chỉ càng làm cho xương bị đẩy sâu xuống thực quản, gây viêm mủ, áp xe chỗ hóc và phải tốn công điều trị lâu dài.

Bà Hiền, quê Bình Phước, vẫn chưa hết bàng hoàng sau đợt phải đến TP HCM để chữa trị hóc xương cá. Hóc xương khi ăn cá nục gai, thay vì đến bệnh viện, bà lại “nghe ai chỉ gì làm nấy”, dùng hết cách này đến mẹo khác nhằm làm trôi xương. Sau khi thử nuốt cơm, nuốt vỏ cam, vỏ bưởi không công hiệu, gia đình bà chạy đi tìm người đẻ ngược để nhờ vuốt, bấm huyệt, rồi chạy chữa thầy lang.

Xương không những không trôi xuống bụng như mong muốn mà còn đâm sâu vào vùng họng, khiến bà bị đau nhức dữ dội. Đến ngày thứ ba, khạc ra máu, bà mới lặn lội lên TP HCM để điều trị. “Các bác sĩ kết luận thực quản của tôi bị tổn thương nặng, nếu để lâu thêm thì sẽ rất nguy hiểm”, bà Hiền cho biết.

Các bệnh viện nhi cũng từng tiếp nhận nhiều trường hợp trẻ em bị hóc xương, khi được đưa đến chữa trị thì đã bị phù thanh quản do bố mẹ cố tình móc tay vào miệng trẻ hoặc bắt ép khạc nhiều lần nhằm mong xương rơi ra.

Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Lâm Hoàng Yến, Khoa Tai – Mũi – Họng Bệnh viện Nhân dân 115, hóc xương có thể gây viêm, làm mủ, thủng động mạch, áp-xe tại chỗ bị đâm vào, gây biến chứng rất nặng, có nguy cơ bị thủng mạch máu. Cũng có những trường hợp xương chui vào lồng ngực làm áp xe trung thất, áp xe màng phổi; mức độ tử vong ở những trường hợp này là rất cao.

Một trong những sai lầm của nhiều người là áp dụng các cách chữa mẹo, tự ý xử lý tại nhà bằng biện pháp dân gian trước khi tìm đến các cơ sở y tế. Các phương pháp như nuốt cơm, nuốt một số loại quả, vỏ, lá… là khá rủi ro. Đôi khi, với những loại xương nhỏ, đơn giản, cách làm này có thể chữa khỏi, nhưng nhiều trường hợp việc nuốt các chất hỗ trợ chỉ càng làm xương đâm sâu vào thực quản, gây hậu quả nghiêm trọng.
Khi bị hóc xương cần lưu ý:

Khi thấy có dấu hiệu bị hóc xương:
– Cần ngay lập tức ngưng nuốt. Thói quen cố nuốt khi có dị vật trong cổ không thể làm xương trôi xuống mà chỉ càng khiến cho xương đâm sâu hơn, gây tổn thương.
– Cần cố gắng nôn ọe ra càng sớm càng tốt.

Khi đã bị hóc:
– Không nên ăn bất cứ thứ gì nhằm đẩy xương xuống.
– Nếu thấy xương cắm vào những vị trí có thể nhìn thấy được như hanh nhân khẩu cái, màn hầu hay thành sau họng, có thể dùng kẹp y khoa để gắp ra.
– Nhanh chóng đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Nhập viện muộn sẽ làm cho việc điều trị phức tạp hơn do khó xác định vị trí của xương.

Lê Phương

Bài 4. Mẹo trị hóc xương cá cho trẻ nhanh và hiệu quả

Ăn cá không tránh khỏi vài lần trẻ bị hóc xương. Một vài mẹo nhỏ sau đây giúp chị em trị hóc xương cá cho bé hiệu quả.

Vị trí hóc xương

Vị trí hóc thường ở họng, thành họng sau, thực quản… Biểu hiện của hóc xương là đau khi nuốt, nuốt vướng. Nếu để muộn sau 24 giờ có thể có biến chứng viêm tấy hoặc áp-xe nơi xương hóc. Biểu hiện sốt, nuốt đau, không ăn uống được.

Nuốt cơm

Khi bị hóc xương chỉ cần nhai mà nuốt một miếng cơm dẻo thật to. Xương cá nhỏ sẽ trôi đi nhanh chóng.

Ngậm và nuốt vỏ cam

Cách dễ thực hiện nhất là nuốt vỏ cam. Lấy một miếng vỏ cam nhỏ ngậm trong miệng một lúc, sau đó nuốt miếng vỏ cam này. Xương cá sẽ bị mềm và tan vào nước bọt.

Sử dụng tỏi và đường

Lấy một tép tỏi cắt làm đôi bịt vào hai lỗ mũi. Đồng thời lấy một muỗng đường cát trắng bỏ vào miệng nuốt (không dùng nước). Nếu chưa khỏi thì làm thêm một lần như thế nữa, xương cá sẽ tự trôi xuống dạ dày.

Lưu ý khi bị hóc xương

Không nên ăn bất cứ thứ gì cứng nhằm đẩy xương xuống.

Nếu thấy xương cắm vào những vị trí có thể nhìn thấy được như hanh nhân khẩu cái, màn hầu hay thành sau họng, có thể dùng kẹp y khoa để gắp ra.

Nhanh chóng đến gặp bác sĩ càng sớm càng tốt. Nhập viện muộn sẽ làm cho việc điều trị phức tạp hơn do khó xác định vị trí của xương.

Filed under: Bệnh ở họng Tagged: hóc xuong gà, hóc xương cá, hoc xuong