Gần 4 năm sau khi tuyên bố “chia tay” Mỹ để kết thân với Trung Quốc, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã có động thái “quay đầu” hâm nóng mối quan hệ đồng minh với Hoa Kỳ.
Vào tháng 2 năm nay, ông Duterte đã hủy bỏ Hiệp ước Thăm viếng Quân sự với Mỹ (VFA), một thỏa thuận được ký năm 1998, trong đó cho phép Hoa Kỳ đưa quân đội tới Philippines để tập trận chung hoặc giúp đỡ chống khủng bố. Theo quyết định của ông Duterte vào thời điểm đó, Hiệp ước sẽ hết hiệu lực trong vòng 180 ngày, tức là vào ngày 9/8/2020.
Tuy nhiên, Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Teodoro Locsin Jr hôm thứ Ba (2/6) cho biết chính phủ nước này quyết định tạm thời đình chỉ quyết định hủy bỏ của ông Duterte.
Theo thông báo của ông Teodoro trên Twitter, việc hủy bỏ Hiệp ước Thăm viếng đã bị đình chỉ theo chỉ thị của Tổng thống Duterte.
Trong công hàm gửi Đại sứ Mỹ tại Philippines, ông Teodoro giải thích quyết định này được đưa ra là do “các diễn biến chính trị và các vấn đề khác trong khu vực” và Hiệp ước sẽ được gia hạn thêm 6 tháng.
Al Jazeera đưa tin, Đại sứ quán Mỹ đã hoan nghênh quyết định của chính phủ Philippines. Bản tuyên bố của Đại sứ quán cho biết: “Liên minh lâu đời của chúng tôi đã mang lại lợi ích cho cả hai nước và chúng tôi mong muốn tiếp tục hợp tác chặt chẽ về an ninh và quốc phòng với Philippines”.
Báo SCMP cho biết các nhà phân tích nhận định rằng quyết định “quay đầu đột ngột” này của Philippines có thể là do các động thái gần đây của Trung Quốc ở Biển Đông và đại dịch virus corona. Giới quan sát nhận định Bắc Kinh đang lợi dụng thời điểm các nước bận đối phó với COVID-19 để tăng cường những yêu sách chủ quyền ở Biển Đông.
Hoa Kỳ và Philippines là hai đồng minh thân thiết và có thỏa thuận quốc phong chung kể từ năm 1951. Tuy nhiên, Tổng thống Duterte đã đảo ngược chính sách của những người tiền nhiệm trong mối quan hệ với Washington, không lâu sau khi ông nhậm chức vào tháng 6/2016. Quyết định này của ông Duterte xuất hiện sau khi chiến dịch càn quét ma túy của ông bị Hoa Kỳ chỉ trích là vi phạm nhân quyền.
“Trong thời gian [nhiệm kỳ] của tôi, rốt cuộc có thể tôi sẽ chia tay với Mỹ, tôi thà đến với Nga và Trung Quốc còn hơn”, ông Duterte phát biểu hồi tháng 10/2016.
Chiến dịch chống ma túy của ông Duterte đặc biệt gây tranh cãi khi cho phép cảnh sát và cả dân thường được giết chết nghi phạm ngay tại chỗ, không qua xét xử. Al Jazeera trích tuyên bố của thượng nghị sỹ Philippines Ronald dela Rosa cho biết cuộc chiến chống ma túy của ông Duterte đã dẫn đến cái chết của hơn 5.000 người. Tuy nhiên, hãng tin này cho biết các cơ quan giám sát nhân quyền ước tính số nạn nhân tử vong lên đến 27.000 người.
The post Trung Quốc leo thang Biển Đông, Philippines nối lại thỏa thuận quân sự với Mỹ appeared first on Đại Kỷ Nguyên.