Vụ gian lận khí thải của Volkswagen trên 11 triệu xe ô tô bán ra trên khắp thế giới đã trở thành bê bối môi trường lớn nhất trong lịch sử ngành ô tô.

Theo Reuters, trong nỗ lực giải quyết khủng hoảng do vụ bê bối gian lận khí thải gây chấn động thời gian qua, tập đoàn Volkswagen đã thông báo chấp nhận phương án chi 14,7 tỷ USD để khắc phục hậu quả.

Martin Winterkorn, CEO của Volkswagen đã từ chức sau vụ bê bối khí thải.

Trong 14,7 tỷ USD này, khoảng 10 tỷ USD sẽ dùng để mua lại hoặc sửa các xe Volkswagen và Audi dùng động cơ diesel có phần mềm gian lận khí thải tại Mỹ. Ngoài ra, công ty cũng sẽ nộp 2,7 tỷ USD vào quỹ hỗ trợ các chương trình môi trường và cắt giảm khí thải, cùng với 2 tỷ USD chi trong 10 năm để đầu tư vào việc phát triển xe không khí thải.

Đây sẽ là vụ dàn xếp khủng hoảng lớn nhất của một nhà sản xuất ô tô tại Mỹ. Khi cộng tất cả các khoản tiền phạt, tiền bồi thường, chi phí kiện tụng và thu hồi sản phẩm, tổng thiệt hại của Volkswagen có thể tương đương vụ nổ giàn khoan dầu Deepwater Horizon của hãng dầu khí BP. Tuy nhiên hãng xe Đức gặp phải nhiều chỉ trích hơn khi thảm họa nổ giàn khoan của BP chỉ là một tai nạn còn hành động của Volkswagen là có chủ ý.

Volkswagen cũng bị yêu cầu đến ngày 30/6/2019 phải hoàn thành việc sửa chữa, tiêu huỷ hoặc mua lại ít nhất 85% số xe có lắp phần mềm gian lận; nếu không sẽ phải nộp thêm tiền vào quỹ môi trường.

Volkswagen đã gian lận thế nào?

Vào tháng 9 năm ngoái, Volkswagen bị phát hiện lừa dối trong các cuộc kiểm tra về mức độ gây ô nhiễm ở Mỹ. Hãng này đã lắp đặt một phần mềm tinh vi vào mô-đun điều khiển điện tử của các mẫu xe chạy nhiên liệu diesel sản xuất trong thời gian 2008-2015.

Volkswagen đã lắp phần mềm gian lận khí thải trên các mẫu xe từ năm 2008.

Phần mềm này có vai trò điều khiển hệ thống kiểm soát khí thải, giúp xe qua được các bài kiểm tra bằng máy tại cơ quan quản lý khí thải, trong khi lượng khí nitơ thực tế cao gấp 40 lần giới hạn cho phép gây hại cho môi trường. Volkswagen chỉ bị phát hiện sau khi các xe được lắp phần mềm này không hoạt động khi đưa ra thị trường.

Chính phủ Mỹ ngày 4/1 đã chính thức nộp đơn kiện Volkswagen trong vụ gian lận khí thải chưa từng có trong lịch sử này. Đơn kiện trên được nộp bởi Bộ Tư pháp Mỹ, thay mặt cho Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) – đơn vị đã phanh phui hành vi sai trái của Volkswagen năm ngoái.

Ngoài đơn kiện của Chính phủ Mỹ, Volkswagen còn đang đối mặt với khoảng 500 đơn kiện của các nhà đầu tư, chủ xe và nhà phân phối tại nước này. Khi được cơ quan giám sát đề nghị giải thích, EPA nói Volkswagen đã thừa nhận xe của họ được gắn phần mềm gian lận.

Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA), đại diện từ VW đã thông báo rằng thiết bị mà EPA xác định là phần mềm gian lận khí thải đã được cài đặt trong tất cả các mẫu xe động cơ lớn bán tại thị trường Mỹ từ năm 2009 chứ không chỉ trong các mẫu 2014-2016 như báo cáo trước đó.

Vụ bê bối gian lận này của Volkswagen đã lan rộng khắp thế giới. Hãng xe Đức thú nhận đã cài đặt phần mềm lên 11 triệu ôtô chạy bằng dầu diesel trên toàn thế giới, để vượt qua các bài kiểm tra nghiêm ngặt của Mỹ. Khi những chiếc xe này được đưa ra khỏi phòng thí nghiệm, phần mềm đó lại không kích hoạt tính năng kiểm soát khí thải, và kết quả là chúng phát tán ra lượng khí nhiều gấp 40 lần mức cho phép.

Ngoài ra hãng xe Volkswagen còn dính phải cáo buộc trốn tránh và hủy chứng cứ khi Daniel Donovan – một nhân viên cũ của Volkswagen cho biết đã bị đuổi việc vào ngày 6/12/2015 vì từ chối tham gia việc huỷ chứng cứ cùng công ty. Trong đơn kiện, anh này cho biết, ba ngày sau khi bị Cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) cáo buộc gian lận khí thải, Volkswagen đã tiến hành huỷ các tài liệu liên quan.

Ảnh hưởng của scandal Volkswagen

Vụ việc bại lộ khiến không chỉ bản thân Volkswagen chịu điều tiếng mà còn ảnh hưởng đến những hãng sản xuất ôtô và các nước khác, thậm chí là cả tương lai của nhiên liệu diesel.

Những tác động từ vụ bê bối của Volkswagen đã lan rộng khắp khu vực Đại Tây Dương, làm dấy lên câu hỏi liệu các hãng ôtô khác có đang làm những việc tương tự.

Hiện nay, những tác động từ vụ bê bối của Volkswagen đã lan rộng khắp khu vực Đại Tây Dương, làm dấy lên câu hỏi liệu các hãng ôtô khác có đang làm những việc tương tự. BMW và Mercedes đều cho biết họ không gian lận, các bài kiểm tra khí thải ở châu Âu được cho là dễ dàng bị các nhà sản xuất ô tô qua mặt.

Theo đó, các hãng ôtô tự thực hiện thử nghiệm riêng và phía cơ quan quản lý cũng đồng ý với những thủ thuật giảm thiểu nhiên liệu mà các hãng này đề xuất. Thậm chí, các cơ quan quản lý cũng chấp nhận cho sử dụng các phần mềm như Volkswagen đã cài đặt. Đây là lý do tại sao người lái xe ở châu Âu chỉ có thể tiết kiệm được 40% nhiên liệu so với lời quảng cáo của hãng sản xuất.

Không như châu Âu, ít nhất các cơ quan quản lý Mỹ đôi khi phải thực hiện thử nghiệm riêng để kiểm chứng kết quả của các hãng sản xuất. Để thay đổi tình hình này, các cơ quan quản lý của châu Âu phải thay đổi thái độ với nhiên liệu diesel, hiện được sử dụng bởi một nửa số ôtô trên lục địa này.

Ngoài ra tác hại môi trường mà Volkswagen gây ra là không thể đo đếm bởi hàm lượng khí thải lên đến 40 lần mức cho phép. Các hóa chất mà Volkswagen đã gian lận trong những bài kiểm tra khí thải chủ yếu là Oxit nitơ NOx.

Chúng là tác nhân của một loạt các bệnh đường hô hấp và tim mạch, là nguyên nhân gây giảm tuổi thọ và tử vong sớm. Oxit nitơ là phụ phẩm của quá trình đốt nhiên liệu hóa thạch ở nhiệt độ cao trong động cơ ô tô, nhà máy nhiệt điện hoặc các nồi hơi công nghiệp.

Tiếp xúc lâu dài với các Oxit nitơ là nguyên nhân của chứng viêm hô hấp, ho, khó thở, khò khè, sưng phổi… làm giảm đề kháng của cơ thể đối với các bệnh đường hô hấp. Chúng ảnh hưởng đặc biệt đến những người mắc bệnh mãn tính như hen suyễn hoặc tắc nghẽn phổi và là nguyên nhân gây tử vong sớm cho người già.

Trước đó, theo các khoa học cho thấy rằng ô nhiễm không khí là nguyên nhân tử vong sớm của 3 triệu người mỗi năm và con số có thể tăng gấp đôi vào năm 2050.

Bộ Tư pháp Mỹ vẫn đang tích cực điều tra hình sự đối với Volkswagen và các cá nhân có liên quan.

Đọc thêm>>> Chấn động: Formosa chôn chất thải ở trang trại của GĐ môi trường

Minh Vũ