Tại sao Tổng thống Nga Putin lại quyết định trao trả chiếc xe tăng của Israel đã bị bắt giữ ở Syria vào thời điểm này?

Chiếc xe tăng M48 Patton do Mỹ sản xuất được Lực lượng phòng vệ Israel (IDF) nâng cấp đã bị lực lượng Syria chiếm trong trận chiến Sultan Yaakov trong cuộc chiến Lebanon năm 1982.

Sau trận chiến, Tổng thống Hafez Assad, cha của Tổng thống Syria đương nhiệm Bashar Assad, người đã thành lập liên minh Nga-Syria trong những năm 1960, đồng ý để người Nga đưa chiếc tăng về Moscow nghiên cứu hệ thống giáp phản ứng của IDF.

Và sau 34 năm, ngày 29/5 phía Nga đã đồng ý trao trả chiếc tăng cho phía Israel như một cử chỉ thân thiện của Tổng thống Nga Putin giành cho Thủ tướng của Israel Netanyahu.

Sau nhiều năm được trưng bày tại bảo tàng xe tăng Kubinka, ngoại ô Moscow, chiếc Magach này đã trở về Israel.

Có thông tin cho rằng, Putin đã tham khảo ý kiến của Assad trước khi có hành động này và cả hai đều có những lý do riêng để thỏa hiệp.

Những nguồn tin quân sự và tình báo của DEBKAfile ở Moscow và Jerusalem đã tìm hiểu động cơ đằng sau quyết định này của Putin và Assad. Theo đó, cử chỉ này của Putin nhằm phục vụ cho mục tiêu dài hơi của Moscow ở Trung Đông và các hoạt động quân sự tại Syria.

Trong mỗi cuộc họp cấp cao gần đây giữa quan chức Nga và Israel, tình hình phía Nam Syria luôn là vấn đề quan trọng nhất được đưa ra thảo luận để tìm tới tiếng nói chung phù hợp với lợi ích riêng của cả hai bên.

Người Nga khẳng định rằng muốn Syria bình ổn thì toàn bộ khu vực nam Syria phải thuộc quyền kiểm soát của chính phủ Tổng thống Bashar al-Assad. Trong khi đó, Israel cùng đồng minh như Mỹ, Jordan và Arab Saudi thì cho rằng lực lượng nổi dậy nào đang nắm giữ ở đâu tại nam Syria thì cứ để nguyên như vậy.

Jerusalem cũng cho rằng sự hiện diện của họ tại nam Syria có tầm quan trọng sống còn trong việc ngăn cản phong trào Hezbollah do Iran hậu thuẫn tiến sát Cao nguyên Golan giáp biên giới Israel.

Trước tình hình này, Putin đã đề xuất một phương án khác cho Israel.

Nếu Jerusalem đồng ý không hậu thuẫn các lực lượng nổi dậy, qua đó mở đường cho Assad chiếm lại các khu vực phía nam Syria, thì người Nga sẽ đảm bảo các lực lượng quân đội nước này tại Syria tuyệt đối không để cho Hezbollah tới gần biên giới Israel.

Theo đánh giá của DEBKAfile, Putin muốn tái lập hiện trạng tại biên giới Israel-Syria, vốn đã tồn tại trong suốt 42 năm kể từ Chiến tranh Yom Kippur 1974. Tổng thống Nga cho rằng tình hình này sẽ dẫn đến 3 chuyển biến:

1. Sự khởi đầu trao đổi chính trị giữa Israel và Syria, bước khởi điểm cho đàm phán hòa bình.

2. Damascus sẽ không quá phụ thuộc vào Tehran và Beirut. (Điều Nga mong muốn).

3. Phần nào ngăn cách mối quan hệ giữa Israel và Mỹ.

Putin hiểu rằng chỉ động thái này thôi chưa thể đủ để đạt được những chuyển biến nói trên, nhưng đây là một bước khởi đầu cần thiết.

Phong Lan