Kinh doanh bán hàng đa cấp đã vươn “vòi bạch tuộc” đến tận vùng sâu, vùng xa, trên khắp địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, khiến hàng trăm người dân vì lòng tham lấn át mà phải ngậm đắng nuốt cay, khóc dở mếu dở.

Với hy vọng có thêm thu nhập sau những ngày nông nhàn, nhiều người dân đã nghe theo lời đường mật chi tiền vào hoạt động kinh doanh đa cấp. Thế nhưng, sự thật chỉ là những lời hứa ảo và tiền mất tật mang. Nhiều người khi biết mình bị lừa, tài sản trong nhà đã không còn gì. Những câu chuyện dở khóc, dở cười được PV ghi nhận từ nhiều vùng quê, đem đến cho người đọc bức tranh tổng thể về sự tàn phá của “vòi bạch tuộc” đa cấp.

Dù không ít bài học cảnh báo tới người dân về hình thức kinh doanh bán hàng đa cấp có dấu hiệu lừa đảo nhưng những con mồi “nai tơ” vẫn “sập bẫy”. Thời gian gần đây, một số cơ sở kinh doanh bán hàng đa cấp chưa được các cơ quan chức năng địa phương cấp phép đã vươn “vòi bạch tuộc” đến tận vùng sâu, vùng xa, trên khắp địa bàn tỉnh Hà Tĩnh, khiến hàng trăm người dân vì lòng tham lấn át mà phải ngậm đắng nuốt cay, khóc dở mếu dở.

“Sập bẫy” vì nhẹ dạ cả tin?

Thời gian gần đây, nông dân nghèo ở huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh bỗng chốc vướng vào vòng nợ nần, nguy cơ đổ vỡ gia đình, cuộc sống xáo trộn, chỉ vì nghe lời dụ dỗ của cơ sở kinh doanh bán hàng đa cấp Hoàng Giang Phúc, đóng tại số nhà 364, đường Trần Phú, thị trấn Hương Khê nhiều lên. Đây là một trong những chi nhánh của công ty Thiên Ngọc Minh Uy, kinh doanh bán hàng đa cấp ở Hà Nội. Tại đây, công ty này đã thành lập những hệ thống “chân rết” ở nhiều thôn xã, lôi kéo được nhiều nông dân vào tham gia.

Cơ sở Hoàng Gia Phúc đóng tại Hương Khê.

“Vi rút” bán hàng đa cấp lây lan nhanh với mức độ chóng mặt. Đa phần người dân lỡ “dính” vào đa cấp đã nhắm mắt đưa chân, tiếp tục lôi kéo, dụ dỗ người thân, anh em họ hàng vào đường dây này. Chị N.T. Hoa (ở thị trấn Hương Khê) đã mua 6 gói sản phẩm của cơ sở Hoàng Giang Phúc cách đây một tháng. Tuy đã tìm hiểu khá nhiều nhưng ngay khi được giới thiệu bằng những lời đường mật, chị này đã rút toàn bộ số tiền tiết kiệm để mua hàng. Bởi ban đầu, chị Hoa cả tin cho rằng, đây là cơ hội làm giàu chỉ dành cho những người biết nắm bắt cơ hội. Chị còn nghĩ, nếu họ – cơ sở kinh doanh đa cấp Hoàng Giang Phúc – lừa đảo thì sao đến bây giờ vẫn tồn tại được và tại sao lại có nhiều người vay tiền ngân hàng để tham gia vào công ty đó như vậy?

Theo ghi nhận của PV, tính riêng xóm 7 (thị trấn Hương Khê) đã có hàng chục hộ gia đình tham gia vào cơ sở kinh doanh đa cấp này. Số tiền họ “đầu tư” vào không phải là nhỏ mà lên tới hàng chục, hàng trăm triệu đồng. Có gia đình đã vay ngân hàng, bán trâu bò để rót vốn vào “kinh doanh”.

Mới đây, khi sự việc vỡ lở, anh Nguyễn Văn Bình (xóm 7, thị trấn Hương Khê) mới té ngửa là vợ mình đã giấu gia đình dùng tiền bán bò 20 triệu đồng để “nướng” vào kinh doanh đa cấp ở cơ sở Hoàng Giang Phúc. “Ngoài khoản tiền bán bò, vòng vàng trên người vợ tôi cũng bán sạch để “đầu tư” vào đa cấp. Tổng số tiền vợ tôi đã nộp vào công ty giờ đã lên tới hơn 60 triệu đồng”, anh Bình xót xa nói.

Được người quen giới thiệu, chị Nguyễn Thị Năm đã tham gia mua hàng lên tới 107 triệu đồng.

Các cơ sở kinh doanh đa cấp không chỉ đặt trụ sở ở thành phố, thị xã mà còn “vươn vòi” đến nhiều huyện như Can Lộc, Vũ Quang (tỉnh Hà Tĩnh)… Chị Nguyễn Thị Năm (xã Thiên Lộc, huyện Can Lộc) chia sẻ: “Đầu tháng 3/2015, tôi tham gia bán hàng đa cấp của công ty Thiên Ngọc Minh Uy (TP. Hà Tĩnh) với 10 phiếu mua hàng trị giá 107 triệu đồng. Là hợp đồng bán hàng nhưng tôi được biết, mình không cần phải bán hàng, thậm chí, không phải mang hàng về nhà. Công việc của tôi chỉ là giới thiệu người đến chỗ họ để tiếp tục tham gia vào hệ thống bán hàng đa cấp. Về sau, thấy nghi ngờ nên tôi bắt đầu tìm hiểu và nhận ra rằng, không thể có chuyện tiền tự nhiên đến mà không cần phải làm việc, cùng với những điều chưa rõ ràng trong bản hợp đồng đã ký nên tôi đến công ty xin hủy hợp đồng. Với sự giúp sức của người quen, tôi đã nhận lại được 98.970.000 đồng, do bị trừ 10% cho các phiếu đặt hàng. Dù bị mất gần 10 triệu đồng nhưng tôi thấy mừng vì mình vẫn là người may mắn, chứ không như nhiều người khác không lấy lại được tiền”.

Chi hơn 10 triệu đồng mua hàng, nhận khuyến mãi 25 triệu đồng

Khi biết mình “dính bẫy”, rất nhiều người dân đã làm đơn khiếu nại đến UBND thị trấn Hương Khê kêu cứu về việc bị cơ sở Hoàng Giang Phúc dụ dỗ mua mã thẻ chăm sóc sức khỏe để lĩnh thưởng, nhận hoa hồng cao khi lôi kéo được thêm người tham gia. Trước sự việc này, đại diện thị trấn Hương Khê đã tổ chức một cuộc đối thoại để lắng nghe phản ánh, tố cáo của người dân, đồng thời thông tin để người dân rõ hơn về việc đình chỉ hoạt động đối với cơ sở Hoàng Giang Phúc.

Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Hữu Thái, Chủ tịch UBND thị trấn Hương Khê cho hay: “Cơ sở Hoàng Giang Phúc do ông Nguyễn Hồng Luy (trú xã Hương Long, Hương Khê) làm chủ, được phòng Tài chính -Kế hoạch huyện Hương Khê cấp giấy phép đăng ký kinh doanh lần đầu vào tháng 10/2014, thay đổi lần 1 vào tháng 5/2015 với ngành nghề kinh doanh hàng kim khí điện máy, đồ điện gia dụng, hàng may mặc, mỹ phẩm. Sau khi nhận được nhiều phản ánh của người dân, chúng tôi đã trực tiếp đến cơ sở này để làm rõ vụ việc”.

Ngày 26/5, UBND thị trấn Hương Khê đã làm việc với ông Luy và ông này không cung cấp được giấy tờ nào chứng minh đủ điều kiện bán hàng đa cấp cũng như hành nghề y dược tư nhân. Do vậy, UBND thị trấn Hương Khê đã lập biên bản yêu cầu cơ sở Hoàng Giang Phúc phải dừng ngay hoạt động bán hàng đa cấp. Ngày 29/5, UBND thị trấn Hương Khê ra thêm quyết định đình chỉ hoạt động nghề y dược tư nhân đối với cơ sở này.

Trong vai một người dân, chúng tôi được anh Ngô Toàn Năng, nhân viên cơ sở kinh doanh Hoàng Giang Phúc (cơ sở thuộc công ty Thiên Ngọc Minh Uy) tại Hương Khê “tiếp thị”: “Khách hàng tham gia bắt buộc phải có người giới thiệu. Khi tham gia, khách hàng phải mua ít nhất một gói sản phẩm của công ty trị giá 10,7 triệu đồng, gói bảo dưỡng sức khỏe 11,8 triệu đồng. Sau khi mua, khách hàng sẽ trở thành chuyên viên của công ty. Nếu mua hàng trong tháng 5/2015, khách hàng sẽ được công ty khuyến mãi, tặng lại 25 triệu đồng (nhận 3 lần) mà không cần phải làm gì, thời gian nhận tiền phụ thuộc vào doanh thu của công ty mẹ!? Khi đã là chuyên viên của công ty, khách hàng sẽ có quyền kinh doanh, gọi nôm na là quyền mời bạn. Khách hàng sẽ không phải tiếp thị, không phải quảng cáo, không tư vấn cũng không cần bán hàng, chỉ cần giới thiệu bạn bè hay những người có nhu cầu đến tìm hiểu tại Hoàng Giang Phúc. Khách hàng mua càng nhiều gói thì cấp bậc càng cao…”.

Ông Trần Đình Hồng, Chủ tịch hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Hà Tĩnh trao đổi với PV.

Ông Trần Đình Hồng, Chủ tịch hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Hà Tĩnh chia sẻ: “Đối với loại hình bán hàng đa cấp, mặc dù đã được quy định cụ thể tại Nghị định số 42/2014/NĐ-CP, ngày 14/5/2014 của Chính phủ nhưng trong thực tế, các tổ chức kinh doanh loại hình này lợi dụng sự thiếu hiểu biết pháp luật của người tiêu dùng nên đã đưa vào hợp đồng do họ soạn sẵn không đúng quy định, thể hiện sự mập mờ khiến người tham gia dễ sập bẫy “ma trận”, gây thiệt hại không nhỏ về kinh tế. Không ít người dân đã đến gặp chúng tôi khiếu nại, khiếu kiện, nhờ tư vấn để lấy lại tiền, nhưng chỉ số ít người may mắn mới lấy lại được một khoản tiền nhỏ”.

(Còn nữa)

Thiện Quyền – Lê Giáp