% of readers think this story is Fact. Add your two cents.

Tôi năm nay 30 tuổi, đã sống ở Cộng hòa Séc được 6 năm và đang sống ở Đan Mạch được 6 năm! Có thể nói đất nước này nổi tiếng với một nền dân chủ lâu đời và nền dân trí cao bậc nhất thế giới! Từ quá trình sinh sống ở đây, cá nhân tôi nhận thấy những điều trên là hoàn toàn có cơ sở. Từ văn hóa, cuộc sống, con người cho đến xã hội và cách thức vận hành bộ máy nhà nước của họ đều đáng để cho bất kì quốc gia nào trên thế giới phải quan tâm và học hỏi!

Chắc hẳn nhiều người cũng biết rằng Đan Mạch là một xã hội phúc lợi, đề cao quyền lợi của người dân, những lợi ích như: mọi người được quyền chăm sóc sức khỏe và cứu tế miễn phí, người cao tuổi và người tàn tật được hưởng sự chăm sóc sức khỏe đặc biệt (trong cuộc sống hàng ngày), người thất nghiệp có thể nhận sự hỗ trợ tài chính từ nhà nước và các tổ chức công đoàn mà họ là thành viên, chính phủ hỗ trợ cho mọi công dân để bất kì ai cũng có thể đạt đến trình độ học vấn mà họ mong muốn..v.v.. là điều mà người ta thường nhắc đến khi mô tả đời sống xã hội ở đất nước này!

Đáng chú ý nhất là hệ thống giáo dục và trường học ở đây, tôi được biết Đan Mạch là một quốc gia có rất ít tài nguyên, do vậy họ phụ thuộc phần lớn vào nguồn nhân lực, vào con người – kiến thức và kỹ năng của nguồn nhân lực đó! Cũng bởi vậy mà họ quan tâm đặc biệt tới vấn đề dân trí & tri thức. Ở nơi đây việc hoc tập là hoàn toàn miễn phí (tất nhiên là không kể một số trường tư thục hay một số ngành đặc biệt), mọi công dân đều có cơ hội học tập suốt đời, được chính phủ hỗ trợ tối đa trong việc học tập và nâng cao tri thức!

Bất kì ai, dù ở lứa tuổi nào, dù ở nông thôn hay thành phố cũng có thể tham gia các khóa học hỗ trợ về chuyên môn, các lớp học buổi tối, trường học dành cho người lớn (bản thân tôi đây cũng đang đi học chung với những người bản xứ rất lớn tuổi), thậm chí tại nơi làm việc : các văn phòng, cơ sở công nghiệp, nhà máy cũng thường xuyên tổ chức những khóa huấn luyện và nâng cao kiến thức cho công nhân viên!

–

Với thế hệ mầm non của Đan Mạch, các em có 9 năm giáo dục phổ cập bắt buộc, khi hoàn thành xong 9 năm giáo dục phổ cập, việc học cao hơn nữa là tùy chọn! Hầu hết thanh niên đều tiếp tục việc học của mình bằng việc học tập tại một trường trung học hướng nghiệp hoặc trung học phổ thông để chuẩn bị bước vào ngưỡng cửa Đại học. Một số khác chọn chương trình giáo dục ngắn hạn hoặc dài hạn sau phổ thông (giống như hệ cao đẳng hay là trung cấp của Việt Nam) thay cho việc tiếp tục vào Đại học. Những em này có thể trở thành thư kí, nhân viên công sở, thợ làm bánh, thợ hồ, thợ sơn hay đơn giản là nhân viên siêu thị sau thời gian học tập từ 1 đến 3 năm với một mức lương ổn định và đời sống tốt. Tôi đã từng được chứng kiến những em nhỏ 12 – 13 tuổi phát biểu rằng, chúng “không nhất thiết phải trở thành giáo sư, bác sĩ, bởi nếu tất cả làm giáo sư thì ai sẽ làm ở những vị trí còn lại?!”

Bởi vậy ở Đan Mạch có một xã hội rất cân bằng, cha mẹ không yêu cầu hoặc định hướng con cái nhất thiết phải vào Đại học bằng mọi giá! Chúng có thể tự quyết định tương lai tùy theo khả năng của chính mình, việc vào Đại học ở đây không khó bằng việc trụ lại và học tập. Chính từ những điều này, nguồn nhân lực mà Đan Mạch sở hữu có chất lượng vô cùng cao!

Quay trở lại với thế hệ mầm non và hệ thống giáo dục của nước này, đối với họ các thành phần quan trọng của chương trình giảng dạy bao gồm: Học kiến thức cơ bản – Phát triển tư duy và Khả năng vận dụng kiến thức vào thực tế! 

Ngay từ lớp 1, trẻ đã được học cách làm việc theo nhóm, trường học cung cấp kiến thức cơ bản và quan tâm đặc biệt đến việc đẩy mạnh sự phát triển cá nhân, khuyến khích trí tưởng tượng và ham muốn học hỏi của các em.

Học sinh được học cách chủ động tham gia và tinh thần trách nhiệm chung, ví dụ như lập các nhóm hội, lên kế hoạch hay thực hiện những project phù hợp theo từng lứa tuổi..v.v..

Ở các lớp lớn, các em được lập các hội đồng học sinh, hội đồng này được hỏi ý kiến khi trường học muốn ban hành các quyết định quan trọng chẳng hạn! Việc này dạy các em về quyền lợi và trách nhiệm, tạo nên sự hiểu biết về dân chủ cho các em từ rất sớm!

Trong suốt những năm học đầu tiên, không có sự phân loại chấm điểm, kiểm tra hay bất cứ kì thi nào cho đến khi các em vào lớp 8! Việc này giúp các em tránh được những áp lực không đáng có, thay vào đó là thời gian cho việc khám phá, thực hành và phát triển tư duy một cách tự nhiên!

–

Nhà trường hỗ trợ các em bằng những giáo trình hiện đại và xây dựng văn hóa đọc sách cho các em bằng những kế hoạch cụ thể!

Từ nông thôn cho tới thành phố, trẻ nhỏ được tiếp cận với những trang sách từ rất sớm! Tôi còn nhớ khi con tôi đi nhà trẻ, các cháu đã được cô giáo tặng sách vào mỗi dịp giáng sinh, ngân hàng cũng gửi tặng những khách hàng nhí của mình những quyển sách vào mỗi dịp sinh nhật!

Nơi tôi đang sống là một thị trấn nhỏ bé nằm ở tận cùng cực Bắc của Đan Mạch, có thể được liệt vào hạng mục “vùng nông thôn xa xôi hẻo lánh” nhất của Đan Mạch, thị trấn chỉ có khoảng 5000 dân với một trường phổ thông duy nhất. Thế nhưng hãy cùng xem hệ thống thư viện của ngôi trường này và cách họ xây dựng văn hóa đọc sách cho các em như thế nào!

Trường có khoảng 600 học sinh (từ lớp 1 đến lớp 9), ở đây các em không phải chia lớp mà học cùng nhau trong một nhóm theo độ tuổi qua tất cả các lớp! Mỗi một nhóm như thế có số lượng rất ít và các thầy cô cũng nắm bắt được khả năng và quá trình học tập của từng em một cách rất cụ thể.

Qua quá trình tìm hiểu tôi đã rất ngạc nhiên bởi cách thức dậy học ở đây, hàng năm các emkhông phải mua sách giáo khoa, tất cả những sách vở và tài liệu cho các môn học được nhà trường cung cấp và thu lại sau mỗi năm học, để cho học sinh của những năm tiếp theo sử dụng!

Các em không có những bài học thuộc lòng hay thời khóa biểu dầy đặc như ở Việt Nam, mà được giáo viên hướng dẫn tiếp thu những kiến thức cơ bản thông qua việc tự đọc sách! 

Ví dụ: 

Ở những lớp nhỏ thầy cô giáo thường đọc sách cho các em trong giờ học, nhưng bắt đầu từ lớp 3, chỉ có khoảng thời gian nhất định để thầy cô giáo giảng bài trong một tiết học, thời gian còn lại các em sẽ được gợi ý đầu sách phù hợp để tự nghiên cứu. 

Sau khi đọc những đầu sách do giáo viên yêu cầu, các em được hướng dẫn làm bài báo cáo hoặc diễn thuyết về những gì các em thu được từ quyển sách đó! Tất nhiên giáo viên sẽ hỗ trợ các em trong quá trình đọc hiểu, với cách học này, trẻ em ở đây có thể phát triển tối đa khả năng tư duy, suy nghĩ độc lập và tránh được sự thụ động trong tiếp thu kiến thức.

Hệ thống thư viện của trường với hơn 16.000 đầu sách các loại hoạt động hiệu quả và liên hệ chặt chẽ với việc học của các em.

Ở đây có đầy đủ các thể loại sách cho đủ mọi lứa tuổi, từ sách về địa lý, tự nhiên, sinh học cho các em lớp nhỏ:

(Những sách này được đặt ở vị trí thấp và sắp xếp linh hoạt để cho các em nhỏ dễ chọn lựa)

Cho đến sách khoa học, triết học , tiểu thuyết kinh điển.. cho các em lớp lớn :

Với số lượng đầu sách là khoảng 16.500 cộng với khoảng 500 bộ trò chơi thông minh, trò chơi thí nghiệm đủ loại phục vụ cho hơn 600 học sinh, thư viện trường học này đã có những cách quản lí rất cụ thể.

Ví dụ: 

Ở thể loại sách nhân văn: sách được chia ra thành từng nhóm màu khác nhau và được đánh dấu ở phía sau, như thế này 

Mỗi một chấm màu này được qui định tương ứng với độ khó của từ vựng và nội dung trong từng quyển sách, dựa vào những chấm màu này, giáo viên sẽ gợi ý đầu sách phù hợp cho khả năng của mỗi em ở mỗi lứa tuổi khác nhau! 

Các thầy cô giáo cho biết, ngoài những sách đọc để phục vụ cho môn học, các nhóm học sinh còn có những giờ sinh hoạt ngoại khóa riêng dành riêng cho việc chọn và đọc sách tại thư viện, gọi nôm na là “tiết học thư viện”, giờ sinh hoạt này được tổ chức luân phiên theo định kỳ để tất cả các em đều có cơ hội tham gia, với cách này họ đã xây dựng được cho các em thói quen đọc sách thường xuyên. 

Từ những ví dụ trên có thể thấy trẻ em ở đây có sức đọc rất lớn, hình thành ở độ tuổi rất nhỏ, điều này rõ ràng là đã bắt nguồn từ việc xây dựng văn hóa đọc một cách qui mô! Từ trường học, mỗi em đã được đọc trung bình khoảng 2 đầu sách / tuần (tương đương gần 100 quyển sách mỗi năm).

Đó là chưa kể những em ham hiểu biết còn mượn thêm sách về đọc vào những giờ free time.

Người quản lí thư viện cho biết, nhà trường luôn khuyến khích các em đọc sách, vì đây là cách bền vững và hiệu quả nhất để tiếp cận với nguồn tri thức vô tận. 

Thư viện luôn mở cửa và hàng năm đều có nhập những đầu sách mới dựa theo nhu cầu của chính các em! 

Mỗi em học sinh trong trường đều có một mã vạch riêng tại thư viện như thế này phục vụ cho việc mượn sách:

Việc mượn và trả sách là hoàn toàn tự túc

Ở Đan Mạch, mỗi một thể loại sách chuyên môn được đánh số theo từng topic cụ thể, công việc này do một cơ quan riêng của nhà nước phụ trách, áp dụng với tất cả sách trên toàn Đan Mạch, nhờ vậy rất thuận tiện cho các em trong việc tìm kiếm đầu sách mà mình mong muốn. 

Ví dụ như thế này: Mục số 62 là sách khoa học liên quan đến máy móc cơ khí, trong mục 62 lại được chia thành từng loại nhỏ đánh số từ 62.0 đến 62.9 , mỗi số lại ứng với từng loại máy móc cụ thể..v.v..

Có bảng liệt kê cho học sinh tra cứu được treo ở trên các giá sách:

Những chi tiết nhỏ nhặt như thế này cũng cho thấy được cách làm việc khoa học, tỉ mỉ của họ.

Trở lại với văn hóa đọc của trẻ em ở đây, tôi cũng đã ghé thăm một trường phổ thông khác ở thị trấn kế bên và được giáo viên ở đây cho biết: các em học sinh nữ thường hứng thú với việc đọc sách hơn là học sinh nam, nhiều em học sinh ở độ tuổi 12 – 15 mượn trung bình 2 -3 đầu sách/ tháng ngoài sách đọc ở trường, nghĩa là tổng cộng 10 đầu sách / tháng. 

Trong khi phần lớn học sinh nam thường quan tâm tới trò chơi điện tử và chơi thể thao trong giờ rảnh rỗi, tuy nhiên các thầy cô cũng cho biết, trường này rất quan tâm đến việc xây dựng văn hóa đọc sách cho các em, trường thường xuyên có các project trợ giúp cho việc này, ví dụ như gần đây nhất là chương trình “Đọc sách 20 phút mỗi ngày”, sau mỗi lần phát động, nhà trường lại phối hợp với phụ huynh học sinh tổ chức buổi sinh hoạt ngoại khóa như: Làm trò chơi thí nghiệm hay là đóng kịch dựa theo những gì các em thu thập được từ những quyển sách đã đọc. Tôi được biết Project này đã rất thành công và thu hút được sựhứng thú của các em với những quyển sách! 

–

Chưa hết, ngoài thư viện trường học với gần 17.000 đầu sách, các em cùng với người dân trong thị trấn còn “sở hữu” một thư viện công cộng nữa. Thư viện này tuy không lớn nhưng cũng có khá nhiều chủng loại sách báo cho mọi lứa tuổi 

Đây cũng là nơi tuyệt vời nhất để tìm kiếm thông tin và các sự kiện diễn ra quanh thị trấn, việc mượn sách và sử dụng những tiện ích trong thư viện là hoàn toàn miễn phí , bất kì người dân nào cũng có thể đến đây và vào cửa bằng thẻ khám bệnh của mình (thẻ này được sử dụng như Chúng minh thư nhân dân ở Viet Nam)

Việc mượn và trả sách là tự túc và cũng được thực hiện bằng thẻ này, nhân viên thư viện chỉ có mặt 1 tuần/ lần để giúp đỡ và sắp xếp sách báo. Điều này có nghĩa là người dân tự quản và tự do sử dụng thư viện.

Ngoài việc cho mượn sách báo phim ảnh, thư viện này còn sắp xếp các buổi trưng bày, các buổi biểu diễn văn nghẹ và các bài giảng ngoại khóa cho trẻ em! Với lượng sách cho trẻ nhỏ như thế này, nơi đây luôn là sự lựa chọn số 1 của những nhà trẻ tư thục, trường mẫu giáo mỗi khi họ tổ chức đưa các em đi sinh hoạt bên ngoài! 

Mỗi người dân cũng có thể yêu cầu hoặc đặt trước đầu sách mà mình mong muốn thông qua hệ thống trang web của thư viện, hệ thống này kết nối thư viện các tỉnh với nhau nhằm giúpđáp ứng tối đa nhu cầu tìm kiếm của người dân, bởi vì như tôi đã trình bày ở trên: đất nước này đặc biệt chú trọng đến vấn đề dân trí.

Họ luôn tạo điều kiện và giúp đỡ người dân có được cơ hội tiếp cận với nguồn tri thức, và hệ thống thư viện cùng việc xây dựng văn hóa đọc sách cho trẻ em là một ví dụ! 

Trên đây chỉ là hệ thống thư viện tại một thị trấn nhỏ bé ở phía Bắc Đan Mạch, còn tôi chưa dám tưởng tượng đến hệ thống thư viện ở các thành phố lớn của họ như thế nào..

–

Theo tôi nghĩ, với tư duy giáo dục và sự đầu tư cho dân trí như thế thì việc Đan Mạch luôn đứng đầu danh sách những cái nhất của thế giới cũng là điều dễ hiểu. 

Viết đến đây tôi mới chợt nhớ vào tháng trước, các báo lớn của nước này đưa tin rằng Số liệu khảo sát từ Cục thống kê Đan Mạch cho biết : tại các trường phổ thông, học sinh gốc Việt có kết quả học tập và bảng điểm cao nhất! vượt qua học sinh người bản xứ cũng như các trẻ em nhập cư từ các nước khác.

Tôi đã thấy có nhiều thầy cô giáo người bản xứ hào hứng chia sẻ thông tin này, như thể họ cũng hãnh diện vì đã được dạy dỗ các trẻ em gốc Việt! Bản thân tôi rất tự hào nhưng cũng không hề ngạc nhiên, vì điều này không chỉ diễn ra ở riêng đất nước Đan Mạch mà còn diễn ra ở nhiều nước trên thế giới! 

Bởi lẽ trẻ em Việt Nam nói chung luôn có tinh thần hiếu học và siêng năng đặc biệt. Chỉ cần có cơ hội, các em sẽ có thể tạo nên những kỳ tích.

Tiếc thay, một bộ phận lớn trẻ em ở Việt Nam (đặc biệt là những trẻ em ở nông thôn và tỉnh lẻ) lại không có cơ hội được học hành tử tế, không được biết đến những trang sách đúng nghĩa! 

Bài viết được đăng bởi http://www.zeronews.us