Với sức công phá diện rộng, pháo phản lực bắn loạt Smerch được mệnh danh là vũ khí hủy diệt khủng khiếp nhất trên trái đất chỉ sau vũ khí hạt nhân.

BM-30, có tên lóng là Smerch (nghĩa là cơn lốc), là pháo phản lực nhiều nòng của Nga được phát triển trong những năm 1970, năm 1987 nó được chấp nhận sử dụng trong quân đội Liên Xô cũ, phương Tây biết đến nó lần đầu năm 1983 nên đặt tên M1983.

Đây là vũ khí chủ lực cấp chiến dịch của lục quân Nga trong tác chiến tấn công cả tiền tuyến và hậu phương của quân địch, được thiết kế để tiêu diệt bộ binh, xe thiết giáp tập trung, trận địa pháo, trung tâm chỉ huy, kho tàng, phát huy được tối đa khả năng chế áp hỏa lực, tấn công sân bay, sở chỉ huy…

BM-30 mang theo các hệ thống cảm biến và tính toán mạnh, máy bay không người lái cho phép tự trinh sát, tính toán và dẫn đường đầu đạn. Nhờ đó, nó hoạt động nhanh, mạnh và chính xác đến mức có thể tiêu diệt xe tăng bằng đạn bắn loạt tầm xa 70–90 km. Hiện nay ngoài Nga, mới chỉ có Đức phát triển loại đạn này nhưng dành cho súng cối.

Ban đầu, bệ phóng đuợc lắp trên xe 4 trục MAZ-543M, mỗi xe lắp 12 ống phóng 300mm, tốc độ bắn tối đa cả 12 đạn là 10 giây, trong chiến đấu thông thường 20 giây. Thời gian nạp đạn lại hết 36 phút. Mỗi hệ thống luôn có 12 quả nạp sẵn trong 12 ống phóng và 24 quả đạn dự trữ cho mỗi nòng trên xe tiếp tế, thời gian chuyển đổi từ trạng thái hành quân sang tác chiến (tính đến khi phóng quả đạn đầu tiên) chỉ mất 5 phút.

Một tiểu đoàn có 4 xe phóng, bắn 48 đạn với độ tản mát đạn lớn nhất 150 mét, tầm bắn lớn nhất 70 km. Tổ hợp 9K58 Smerch bao gồm: xe mang phóng 9A52-2, xe chở đạn 9T234-2, xe kiểm soát hỏa lực đồng bộ Slepok-M1, thiết bị huấn luyện mô phỏng và đảm bảo kỹ thuật khác.

Hiện nay không có nhiều hệ thống pháo phản lực có thể đọ sức mạnh với BM-30. Tổ hợp sử dụng nhiều loại đạn pháo phản lực có công dụng khác nhau với tầm phóng tối đa từ 70km tới 90km:

– Đạn nổ phá mảnh/xuyên giáp 9M55K5 (chứa 646 đạn con nặng 0,25kg/đạn có thể xuyên giáp RHA 120mm);
– Đạn nổ phá 9M55F và đạn nhiệt áp 9M556;
– Đạn chùm chống bộ binh 9M55K (đầu nổ nặng 243kg, chứa 72 quả đạn con 9N235 nặng 1,75kg và khi nổ bung ra 96 mảnh, mỗi mảnh nặng 4,5g);
– Đạn chùm chống tăng tự dẫn 9M55K1 (chứa 5 đạn con nặng 15kg/đạn);
– Đạn chùm 9M55K4 (chứa 25 đạn con nặng 5kg/đạn).

Với chế độ bắn loạt đạn pháo phản lực mang đầu nổ chùm đạn, Smerch có khả năng chế áp hoặc vô hiệu khu vực mục tiêu có diện tích tới 672.000 m2 đảm bảo hầu như không có gì không bị hủy diệt.

Phan Hoàng