Khi PV thâm nhập để hỏi về bột collagen tại chợ Kim Biên (quận 5, TP.HCM), nhiều cửa hàng đều lắc đầu, xong lại hỏi đầy ẩn ý “hỏi làm gì, mua nhiều không?”.

Trong quá trình thực hiện bài viết này, PV báo đã thu thập được nhiều thông tin quý giá, qua đó, cảnh báo một thực tế đáng báo động. Khi thâm nhập để hỏi về bột collagen tại chợ Kim Biên (quận 5, TP.HCM), nhiều cửa hàng đều lắc đầu, xong lại hỏi đầy ẩn ý “hỏi làm gì, mua nhiều không?”. Được biết, nếu muốn mua nhiều thì đặt tiền trước, các “nhân vật bí ẩn” lờn vờn như những bóng ma này, đều có thể sẵn sàng đáp ứng?!

Con buôn cảnh giác cao độ

Theo tiết lộ của một nhân viên bán thực phẩm chức năng collagen chuyên nghiệp, từng có khoảng thời gian tìm hiểu thị trường tại chợ Kim Biên (thường bị mọi người sợ hãi gọi là chợ “tử thần” -PV), thì tại đây có bán bột collagen. Người mua thường mua loại bột này về và pha thêm một số kim loại nặng, cho thêm hương liệu cá, để bào chế collagen giả. Một số khác lại dùng thứ bột trắng này pha với những sản phẩm thật, với tỉ lệ bột cao để bán ra thị trường đánh lừa người tiêu dùng. Sau nhiều ngày trong vai người tìm mua bột collagen tại chợ Kim Biên, PV ghi nhận các cửa hàng nơi đây khá giữ kẽ. Nhiều cửa hàng khi được hỏi mua thứ bột ấy, cứ lắc đầu nguây nguẩy, xua tay. Nhân viên cửa hàng K.L. khi được hỏi liền đáp: “Không có, không có anh ơi. Anh đi lại chỗ kia, cách đây chừng 20m hỏi thử coi, chứ chỗ em không có bán”. Liền sau đó, nhân viên này chạy lại chỗ một người đàn ông ăn mặc lịch sự trong cửa hàng trao đổi. Người đàn ông ăn mặc lịch sự ấy đưa mắt nhìn PV đầy nghi ngờ rồi đi vào trong. Cách cửa hàng K.L. một đoạn chừng vài chục mét, một cửa hàng tấp nập người mua bán, hóa chất la liệt. PV tiếp cận hỏi mua 1kg bột collagen thì người đàn ông trong cửa hàng lắc đầu từ chối. Khi PV đang định bước đi, người đàn ông nọ gọi lại hỏi “anh mua bột ấy làm gì?”. Chúng tôi ngỏ ý muốn mua về làm thuốc uống và đắp mặt nạ, nếu được giá thì mua nhiều. Người đàn ông chần chừ rồi bảo: “Bột để chế mỹ phẩm chứ gì? Giá thì 30.000 đồng/kg, nếu mua nhiều có giảm. Nhưng chúng tôi không có hàng, nếu anh cần với số lượng nhiều thì tôi có thể mua giùm cho anh, nhưng phải chồng tiền trước”.

Loạt thực phẩm collagen “giá bèo” tại chợ “tử thần”.

Khi PV đang giao dịch, thì bất chợt một người đàn ông khác, không biết từ đâu đến kéo người này đi. Một lúc sau, PV bị từ chối lời đề nghị mua hàng giùm. Điều này khiến PV tự đặt câu hỏi, phải chăng mình đã lộ bí mật? Bên cạnh đó, ngoài hình thức khôn khéo che đậy loại bột hàng này tại chợ “tử thần”, thì một số cửa hàng khác lại công khai bán thực phẩm chức năng collagen “giá bèo”. Tại cửa hàng mỹ phẩm T.L., bên ngoài có dán nhãn hộp collagen chào bán. Khi PV hỏi mua bột collagen tại cửa hàng này thì bị từ chối và giới thiệu qua mua sản phẩm collagen đã thành phẩm. Tại nhiều cửa hàng, loại collagen, chủ yếu dành cho nữ như collagen nhau thai cừu, collagen Nairem… Khi được hỏi về nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm, thì người bán hàng của cửa hàng này nói xuất xứ tại… Việt Nam. Theo quan sát của PV, trên hộp sản phẩm này cũng ghi rõ đơn vị sản xuất là một công ty tại quận Thủ Đức, có ghi rõ ngày sản xuất còn rất mới với giá thành mỗi hộp là 197 ngàn đồng. Như vậy, so với các sản phẩm thật xuất xứ tại nước ngoài, giá này rất rẻ. Từ thông tin trên, PV đã trao đổi với anh T. – một người rành về các sản phẩm xách tay collagen để làm rõ những hoài nghi.

Collagen giả – Gãy cánh giấc mộng hồi xuân

T. cho biết, thương hiệu Nairem này là của Nhật Bản và hiện tại bên ấy đã hết hàng. Ngoài ra, nếu là Nairem Nhật thì giá thành phải từ 500 ngàn đồng/hộp trở lên. “Nếu là thương hiệu Nairem mà lại sản xuất tại Việt Nam với giá như thế thì chỉ có hàng giả thương hiệu, nhãn mác, không đáng tin cậy về chất lượng”, T. cho biết. Chia sẻ về vấn đề này, tiến sỹ Phan Thế Đồng, Trưởng khoa Công nghệ thực phẩm, trường đại học Nông Lâm TP.HCM cho rằng, để trích xuất thành công và loại bỏ được các tạp chất độc hại trong quá trình sản xuất collagen, cần phải có những loại máy móc hiện đại và quy trình sản xuất tốt. Điều này cũng đồng nghĩa với việc chi phí của sản phẩm sẽ tăng lên. Tuy nhiên, ngoài các doanh nghiệp làm ăn uy tín, thì những cơ sở sản xuất giả hoặc sản xuất các loại sản phẩm kém chất lượng… chỉ vì lợi nhuận thì không ai đi đầu tư những trang thiết bị ấy cả. Do vậy, nhiều khả năng cho thấy, những sản phẩm collagen trôi nổi, không rõ nguồn gốc xuất xứ có thể được sản xuất theo quy trình bẩn, kể cả nguyên liệu đầu vào. Do đó, nếu người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm này thì hậu quả sẽ khó lường.

Một sản phẩm của một công ty tại Thủ Đức bán với giá bèo bọt.

Thực tế, nhiều người vì nghe theo ai đó hoặc “chạy theo phong trào”, thấy người khác có, mình cũng muốn xài, nên tìm mua collagen nhưng không biết nguồn gốc của nó từ đâu, mà chỉ biết qua việc nó được thổi phồng công dụng. Thậm chí, có người cũng không biết dùng nó để làm gì. Theo bác sỹ Đỗ Thị Ngọc Diệp, Giám đốc trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM, collagen là một thành phần thuộc nhóm chất đạm có nguồn gốc từ động vật. Trong cơ thể người, nó tham gia vào các mô liên kết dưới da. Do vậy, khi thiếu collagen (và một số chất khác) thì các mô liên kết dưới da sẽ yếu đi, khiến cho da mất đi sự đàn hồi, dẫn đến xuất hiện các nếp nhăn. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, việc sử dụng các sản phẩm collagen như là “thần dược” để ngăn quá trình lão hóa da là không có cơ sở. Đồng thời, cũng chưa có bằng chứng khoa học nào chứng tỏ việc dùng collagen cấp tốc có thể ngăn lão hóa da. Đặc biệt, nếu sử dụng những sản phẩm bị làm giả, chưa ai kiểm định chất lượng, thì còn bị tác dụng ngược, theo đúng nghĩa “tiền mất tật mang”. Thực tế, thời gian qua, lực lượng chức năng cũng đã bắt giữ một số vụ liên quan đến các sản phẩm collagen. Vụ việc cơ quan chức năng Hà Nội phát hiện, bắt giữ 10 tấn collagen và các loại thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng được gắn nhãn mác là các thương hiệu nổi tiếng: Anh, Pháp, Mỹ… hồi đầu năm là hồi chuông cảnh tỉnh cho những ai đang… ham giá rẻ, khi mua các sản phẩm collagen trôi nổi.

Hiện nay, như PV đã đề cập trong các kỳ trước, tình hình buôn bán collagen tại TP.HCM cũng hết sức phức tạp. Trong đó, cơ quan chức năng cũng đã tiến hành xử lý một số trường hợp. Theo ông Nguyễn Văn Bách, Phó Chi cục trưởng chi cục Quản lý thị trường TP.HCM, thời gian qua đã xử phạt một số trường hợp. Trong đó, những trường hợp vẫn vi phạm thì tiếp tục bị xử phạt ở khung phạt nặng hơn. Trong trường hợp có tính chất nghiêm trọng, sẽ chuyển sang Cơ quan điều tra để xử lý hình sự.

Đứng trước thị trường collagen “thượng vàng hạ cám” như hiện nay, các chuyên gia khuyến cáo, người tiêu dùng nên tìm đến các công ty phân phối sản phẩm có uy tín để mua các sản phẩm tốt. Chủ một doanh nghiệp phân phối một số mặt hàng thực phẩm chức năng có uy tín (đề nghị giấu tên) cho rằng, khi người tiêu dùng muốn mua các sản phẩm collagen thì nên tìm đến các thương hiệu có uy tín. Cầm sản phẩm trên tay, phải xem tên nó là gì, công ty nào, trụ sở ở đâu (không chỉ ghi chung chung sản xuất tại đâu…) có hạn sử dụng, ngày nhập khẩu (nếu là hàng nhập), tem chống giả… hay không?

Cũng theo chủ doanh nghiệp này, với những thông tin trên thì có thể lọc bớt được một số sản phẩm giả, tuy nhiên, đó không phải là tuyệt đối. Bởi, có những sản phẩm vẫn được làm giả một cách tinh vi, ngay cả những người buôn bán nó cũng không phân biệt được. Trước tình hình này, PGS. Trương Văn Tuấn, Chủ tịch hội Dược sỹ bệnh viện TP.HCM chia sẻ, trong trường hợp cần thiết, người tiêu dùng cũng nên tìm đến những chuyên gia để được tư vấn tốt hơn.

Chí Thanh – Hoàng Minh