Các thông tin tình báo Mỹ thu thập được cho thấy Nga đang trực tiếp chỉ huy lực lượng ly khai miền đông Ukraine trong nhiều tháng qua.

Các thông tin tình báo trên dẫn đến việc Mỹ coi lực lượng ly khai miền đông Ukraine chính là quân đội Nga, hãng thông tấn AP dẫn lời các quan chức Mỹ cho biết.

Binh sĩ Ukraine đóng quân tại Kurahovo, khu vực thuộc Donetsk.

Bộ Ngoại giao Mỹ đã 3 lần tuyên bố chỉ trích việc “quân đội Nga” (bao gồm cả lực lượng ly khai miền đông) đang vi phạm thỏa thuận ngừng bắn ở Ukraine. Sự thay đổi trong tuyên bố của Mỹ có thể tạo nên những tác động khôn lường trong khi Mỹ trước đây chỉ đánh giá mối liên hệ chặt chẽ giữa lực lượng ly khai thân Nga với chính phủ của Tổng thống Nga Vladmir Putin.

Bằng việc hợp nhất lực lượng ly khai và quân đội Nga ở miền đông, Mỹ đang gia tăng áp lực với Nga trong cuộc khủng hoảng Ukraine. Điều này cũng khiến cho Moscow trở nên khó khăn hơn trong việc thuyết phục Mỹ và phương Tây dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế cũng như khả năng hợp tác của Nga và Mỹ trong việc không phổ biến vũ khí hạt nhân và chống khủng bố.

Cơ quan tình báo Mỹ đã sử dụng cách gọi mới này từ tuần trước sau khi có những bằng chứng cho thấy ngày càng nhiều người Nga đang hợp tác cùng lực lượng ly khai bao gồm việc huấn luyện và thực thi các mệnh lệnh cùng nhau trong giao tranh.

Một số bằng chứng đã được phía Mỹ đưa ra trong tuyên bố của phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Marie Harf ngày 22/4 sau khi Ngoại trưởng John Kerry lên tiếng quan ngại về vấn đề này bằng điện thoại với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov.

Thành phố cảng Mariupol là điểm nóng giao tranh giữa phe ly khai và quân đội chính phủ Ukraine.

Bà Harf đề cấp đến việc Nga triển khai các hệ thống phòng không gần hơn đến khu vực giao tranh, tăng cường quân đội gần Kharkov, thành phố lớn thứ hai của Ukraine và triển khai máy bay không người lái (UAV) đến huấn luyện ở miền đông. UAV Nga là “dấu hiệu rõ ràng về sự hiện diện của Nga ở Ukraine“, bà Harf tuyên bố.

Sự hiện diện của hệ thống phòng không Nga tập trung vào không phận miền đông Ukraine đạt mức cao nhất kể từ tháng 8 năm ngoái. Số binh sĩ Nga đóng tại biên giới đã đạt mức cao nhất kể từ tháng 10/2014. Những dấu hiệu này khiến quan chức Mỹ lo ngại về khả năng Nga và lực lượng ly khai chuẩn bị tổ chức một chiến dịch tấn công quy mô.

“Giao tranh có tái diễn ở bất kỳ thời điểm nào”, Tổng thống Nga Petro Poroshenko phát biểu hồi tuần trước. Hiện mục tiêu hàng đầu của lực lượng ly khai là thành phố cảng Mariupol vốn vẫn đang thuộc quyền kiểm soát của quân đội chính phủ. Nếu chiếm được Mariupol, phe ly khai sẽ tạo nên tuyến đường nối liền Nga và bán đảo Crimea.

Phóng viên hãng thông tấn AP có mặt tại miền đông Ukraine mùa xuân năm nay từng cho biết, Nga đang đẩy mạnh huấn luyện phe ly khai để sử dụng thuần thục vũ khí Nga trong khi số lượng binh sĩ hiện diện ở miền đông được hạn chế ở mức tối đa.

Khoảng 9.000 binh sĩ Nga hiện diện ở Ukraine vào tháng Hai. Con số này hiện chỉ còn khoảng vài trăm binh sĩ làm nhiệm vụ huấn luyện, học giả người Nga ở London Igor Sutyagin nhận định.

Đăng Nguyễn