Theo thống kê cuối năm 2014 cả nước ta có 15 Trung tâm hành chính tập trung (TTHCTT) cấp tỉnh đã đưa vào sử dụng, đang xây dựng và đã quyết định đầu tư

Theo thống kê cuối năm 2014 cả nước ta có 15 Trung tâm hành chính tập trung (TTHCTT) cấp tỉnh đã đưa vào sử dụng, đang xây dựng và đã quyết định đầu tư. Thời gian gần đây một số địa phương khác cũng đề xuất mong muốn được xây dựng TTHCTT như Hà Tĩnh, Hải Dương, Khánh Hòa… Một câu hỏi được đặt ra là mỗi dự án lên đến hàng nghìn tỷ đồng như vậy liệu có phù hợp với một số tỉnh còn nghèo hay không? Có chăng cuộc đua này chỉ nên dành cho những địa phương lớn mạnh về mọi tiềm lực?

TTHCTT bộ mặt của địa phương

Phối cảnh dự án TTHCTT tỉnh Khánh Hòa

Xây dựng TTHCTT không phải là cuộc đua đầu tiên giữa các địa phương, trước đây cũng có những cuộc đua tương tự như xây đầu tư sân golf, khu công nghiệp, xây cảng hàng không,…
Mỗi bản dự án trình Chính phủ phê duyệt đều có những lý lẽ chính đáng riêng tuy nhiên một điểm chung đó là TTHCTT là điểm nhấn kiến trúc, thể hiện hình thái đô thị tập trung văn minh, tươi đẹp của mỗi địa phương. Việc xây dựng TTHCTT gần như đang trở thành một xu hướng phát triển tại Việt Nam.

Những năm gần đây, thực hiện chủ trương sắp xếp, nâng cấp, cải tạo các cơ sở vật chất của cơ quan hành chính theo dạng tán, đồng thời tăng cường công tác quản lý và hiện đại hóa công sở của địa phương theo hướng tập trung, nhiều TTHCTT của địa phương được xây dựng.

Lãnh đạo, quản lý thuộc tỉnh, thành có dự án xây dựng trung tâm hành chính tập trung đều cho rằng, việc xây dựng TTHCTT mới là hết sức cần thiết, hiệu quả, tiết kiệm, thuận lợi cho người dân cũng như công tác quản lý.

Đối với những tỉnh thành lớn, và có nhiều tiềm năng phát triển thu hút đầu tư thì TTHCTT thực sự được xem như bộ mặt văn minh đô thị, thể hiện tiềm lực lớn mạnh. Tại những khu vực đấy trình độ dân trí cao do đó việc xây dựng một TTHCTT là điều tất yếu nên làm.

Bên cạnh đó hiện nay các cơ quan quản lý nhà nước tại các địa phương chủ yếu phân tán, việc này gây ảnh hưởng lớn cho người dân trong công tác thực hiện các thủ tục hành chính cũng như xử lý những vướng mắc tại các cơ quan liên quan. Chính vì thế việc xây dựng tập trung các cơ sở hành chính sẽ tạo cơ chế thuận lơi hơn.

Việc xây dựng TTHCTT đòi hỏi một quỹ đất lớn ngay tại những vị trí trung tâm. Tập trung khu dân cư, để làm được điều này đòi hỏi các địa phương cần cân nhắc kỹ lưỡng để có một phương án phù hợp, đặc biệt là các thành phố lớn như Hà Nội, Thành Phố Hồ Chí Minh.

Địa phương nghèo có nên chạy theo cuộc đua này?

Trụ sở UBND tỉnh Hà Tĩnh hiện tại

Như số liệu đề xuất thì các dự án xây dựng TTHCTT đều có mức dự toán hơn 1.000 tỷ đồng, cao nhất là gần 5.530 tỷ đồng (TTHC tỉnh Khánh Hòa). Tuy nhiên con số đầu tư thực bao giờ cũng chênh lệch lên rất nhiều. Gánh nặng ngân sách xây dựng cũng tăng dần lên vai người đóng thuế. Trong khi đó cuộc chạy đua xây dựng TTHCTT trong cả nước đang sôi theo từng ngày với quy mô đầu tư đang to dần, tăng dần.

Thuế là nguồn ngân sách chủ yếu của mỗi địa phương và là do người dân đóng góp. Với những dự án TTHCTT hàng nghìn tỷ đồng và cuộc sống người dân còn vất vả như một số địa phương nghèo phải chăng việc này trở thành một bức tranh tương phản.

Những địa phương có tiềm lực cao về kinh tế, nguồn ngân sách dồi dào thì việc họ “mơ” về một cơ ngơi hành chính đồ sộ làm bộ mặt để sánh vai với các tỉnh bạn là chính đáng.

Trong khi đó một địa phương nghèo như Hà Tĩnh, cuộc sống người dân chủ yêú tâp trung nông nghiệp, thiên tai khắc nghiệt khiến nền kinh tế của tỉnh này luôn gặp khó khăn.Việc dự án khu công nghiệp Vũng Áng và cảng Fomusa được đầu tư tại Hà Tĩnh là cơ hội mới cho sự phát triển ngành công nghiệp, góp phần khởi sắc cho bức tranh nền kinh tế toàn tỉnh. Theo báo cáo đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội năm 2014 của tỉnh Hà Tĩnh tại kỳ họp lần thứ 11 HĐND tỉnh khóa XVI thì tốc độ tăng trưởng GDP của tỉnh Hà Tĩnh trong năm 2014 ở mức cao, đạt 25,89% so với năm 2013, tổng thu ngân sách trên địa bàn đến ngày 10/12/2013 đạt trên 10.000 tỷ đồng, với sự tăng trưởng này được xem là cao nhất khu vực Bắc Miền Trung. Tuy nhiên để so với mặt bằng chung cả nước thì con số tăng trưởng này còn hạn chế. Nhiều năm qua Hà tĩnh vẫn đang nằm trong tốp những tỉnh nghèo.

Những cơ sở vật chất hiện tại của trung tâm thành phố Hà Tĩnh vẫn đang đáp ứng được nhu cầu và đặc thù công việc, có nên không khi đầu tư 1.500 tỷ đồng cho dự án TTHCTT trong khi đó người dân ở các huyện vùng sâu vùng xa của Hà Tĩnh như Hương Sơn, Vũ Quang, Hương Khê…còn nhiều hộ gia đình nhà tranh vách đất, nhiều trẻ em còn thất học đói kém. Mỗi mùa bão lũ đi qua để lại những mái nhà xơ xác lá, những ánh mắt ngơ ngác vì đói vì lạnh.

Hà Tĩnh chỉ là một ví dụ điển hình, bên cạnh đó tỉnh Hải Dương cũng đã xin duyệt phương án xây dựng TTHCTT với tổng kinh phí 2.000 tỷ. Việc nên hay không nên xây dựng TTHCTT là một vấn đề nhiều tranh cãi. Vào tháng 12 năm ngoái tại Đà Nẵng, Hội Kiến trúc sư Việt Nam đã tổ chức hội thảo “Mô hình TTHCTT cấp tỉnh”. Buổi hội thảo cũng đã nhận được nhiều ý kiến trái chiều nhau về vấn đề này giữa các chuyên gia đầu ngành kiến trúc và quy hoạc xây dựng.

Từ mô hình xây dựng TTHCTT được triển khai ở Lào Cai, Đà Nẵng, có nhiều bài học được rút ra, đó là kinh phí vận hành cho mỗi TTHCTT như vậy là không hề nhỏ, cần tính toán kỹ lưỡng những hạng mục hạ tầng đi kèm, việc quản lý tập trung một cơ sở hành chính lớn như vậy sẽ gặp nhiều khó khăn vướng mắc…

Video tham khảo:

Video cận cảnh trung tâm hành chính hiện đại nhất nước

Có một thực tế rằng ở những tỉnh nghèo trình độ dân trí còn thấp, liệu với một hệ thống trung tâm hành chính đồ sộ và hiện đại có khiến người dân gặp nhiều khó khăn và vướng mắc khi gõ được cửa cơ quan ban ngành để làm các thủ tục cần thiết? hay vẫn là sự lạ lẫm và bối rối?

Với tình nghèo điều cần thiết hơn cả là đầu tư phát triển kinh tế, chú trọng công tác dân sinh, sức và lực còn hạn chế không nên chạy theo những cuộc đua mang tính hình thức, phô trương hình ảnh dễ dẫn đến tình trạng hụt hơi, nên để sân chơi ấy cho các “ông lớn”. Hãy đồng bộ một “ngôi nhà kiên cố” trước khi thực hiện giấc mơ “biệt thự” hóa.

Hoàng Hà