Trên con phố chưa đầy 2 km đã có đến 20 tiệm cầm đồ hoạt động với những lời quảng cáo “có cánh” như “cầm đồ oto giá rẻ, cầm đồ uy tín, cầm đồ nhanh…”. Vốn bỏ ra không lớn, hưởng thu nhập cao từ lãi suất cho vay “trên mây” hoặc số tiền lời khi thanh lý hàng cầm là nguyên nhân cơ bản làm cho các tiệm cầm đồ mọc lên như “nấm sau mưa” trong thời gian gần đây.
Tìm hiểu ở một số cửa hiệu cầm đồ oto có thể thấy quy tắc của dịch vụ này khá đơn giản, bất cứ món tiền nào được xuất ra cũng cần một tài sản khác đưa vào thế chấp. Tài sản thế chấp có thể là máy móc, thiết bị, vàng bạc, giấy tờ… miễn là quy được ra “thóc”. Nhìn chung, số tiền vay được thường chỉ bằng 1/3 hoặc thấp hơn so với giá trị của vật thế chấp và lãi suất dao động từ 4-10%/1 triệu đồng/ngày.
Trong vai người cần tiền gấp, tôi đưa chiếc xe máy của mình lượn lờ khắp khu vực thành phố và ghé vào vài tiệm cầm đồ thì nhận được những cái lắc đầu nguầy nguậy vì… “không chính chủ”.
“Đổi bài”, tôi quay qua cầm chiếc máy vi tính vừa mới mua thì mọi chuyện trở nên rất đơn giản. Điểm đến đầu tiên là một tiệm cam do oto gia cao trước cổng trường Việt Đức. Sau vài cú liếc mắt rất “nghề”, xoay trước, ngó sau để “khám” hàng, anh chủ tiệm buông lời lạnh như băng: “8 triệu, lãi suất 6%, rứa là hết giá rồi đó” mà tuyệt nhiên không hỏi một câu về xuất xứ của hàng.
Không rõ đây là lãi ngày hay lãi tháng, tôi thắc mắc: “Nếu giờ cầm nhưng ngày mai em có tiền chuộc thì lãi suất là bao nhiêu?” thì được biết, tôi phải trả tiền lãi tối thiểu cho 1 tuần là 336 nghìn, tức 6 nghìn đồng/triệu/ ngày. Lấy cớ cầm được ít tiền quá không đủ “xoay” việc, tôi ôm máy tính đứng dậy trong ánh nhìn tiếc nuối của anh chủ tiệm và câu nói chèo kéo: không có chỗ mô cao hơn thì về lại chỗ anh nha.
Tiếp tục dừng chân ở một tiệm cầm đồ oto nổi tiếng nằm trên đường Nguyễn Công Trứ, chủ tiệm đon đả: “Cần chi đó em?”. “Anh có cầm bằng đại học, chứng minh thư không” – tôi hỏi. Rất lịch sự, anh ta trả lời: Chỗ anh chỉ cầm những thứ “hóa giá” được thôi, em thông cảm! Lôi vội chiếc máy tính từ trong túi ra, tôi nhanh nhảu: “Rứa cầm tạm cho em cái ni, “bí” tiền quá nên em cầm những gì có thể”.
Cũng sau một lúc “thẩm định” hàng, anh nói: “10 củ là hết đát, nếu em cầm lâu thì anh tính lãi suất 40 nghìn đồng/ngày, sau 1 tháng phải đến gia hạn nếu không sẽ thanh lý hàng”. Vậy là nếu đồng ý cầm, tôi sẽ phải trả 1.200.000 đồng tiền lãi cho khoản vay 10 triệu trong vòng 1 tháng, tính ra là lãi 4 nghìn đồng/triệu/ngày, hơn nữa, nếu không xoay đủ tiền chuộc đúng hạn, chiếc máy tính 23 triệu đồng mới mua nghiễm nhiên được “bán rẻ” cho chủ tiệm cầm đồ. Và huệ lụy là đã từng xảy ra những vụ trọng án gây xôn xao trong dư luận như lợi dụng tín nhiệm mang xe của đồng nghiệp đi cầm đồ oto …
Vòng vèo qua một số tiệm cầm đồ oto, chúng tôi thấy rằng, các mặt hàng được cầm cố chủ yếu là điện thoại di động, máy tính, thỉnh thoảng có người cầm xe máy. Lượng tiền vay càng nhiều thì lãi suất càng giảm. Tiệm cầm đồ là điểm đến của nhiều đối tượng cần tiền gấp, chủ yếu ở độ tuổi 18-30. Mùa World Cup cá độ là điều không thể không xảy ra, đương nhiên, tài sản của nhiều “thiêu thân” lao vào cá độ sẽ tìm đến những hiệu cầm đồ. Vậy là, dịch vụ này lại “sôi sùng sục”, nở rộ và bội thu.