Tại điểm khảo cổ thuộc Yenikapi, Thổ Nhỹ Kỳ, các nhà khảo cổ đã khai quật được một công cụ ghi chép bằng gỗ thuộc đế chế La Mã phương Đông tương tự với máy tính bảng hiện nay. Cổ vật được phát hiện trong tàn tích của con tàu bị đắm tại vị trí của cảng Theodosius trước đây, trong thành phố Constantinople cổ xưa, chủ sở hữu có thể là thuyền trưởng con tàu.
Hình ảnh một hoạt động khai quật khảo cổ
Vật có hình chữ nhật mở ra như chiếc máy tính xách tay, có nắp trượt và bên trong là những tấm bản có thể di động được và cũng có thể dùng sáp để ghi chú trên đó. Trong đó có ngăn có khoảng trống để chèn quả cân dùng như một chiếc cân phân tích kim loại quý (thường là vàng) trong hợp kim, từ đó tính được độ tinh khiết của mẫu cần đo (đơn vị thường là cara hay phần trăm). Hay xác định hàm lượng % kim loại trong quặng. Chúng tôi gọi nó là “Kì tích của Yenikapı” theo phó giáo sư Ufuk Kocabaş, một thành viên của dự án.
Con tàu bị chìm có tên gọi là Yenikapı 12. Xác con tàu ở trạng thái bảo tồn tốt, 60% vẫn còn nguyên vẹn. Kocabaş cho biết “Việc xem xét chiếc vò hai quai trên con tàu cho thấy lộ trình của tàu là Biển Đen. Ước tính con tàu được đóng từ thế kỷ thứ 9, có nhiệm vụ giao thương từ Crimea đến Kersonesos,”. Kocabaş là thành viên nhóm nghiên cứu trường đại học Istanbul đang tiến hành khôi phục lại con tàu, nhằm phục hồi chức năng của nó vào năm 2015.
Công cuộc khai quật ở Yenikapı đã được gần 10 năm, nó đưa đến hiểu biết mới đầy ấn tượng về lịch sử của Istanbul, đặc biệt liên quan đến thời gian con người định cư lần đầu tiên.
Cho đến vài năm trước, người ta vẫn cho rằng những cư dân đầu tiên của Istanbul sinh sống cách đây 2700 năm, khi người Hy Lạp đi khai hoang từ Megara thuộc bán đảo Corinthion (gần Athen), họ đi thuyền và định cư ở Chalchedon (ngày nay là Kadikoy) ở khu vực Châu Á năm 675 TCN. Khoảng 16 năm sau đó, Hoàng đế Byzas đã định cư ở phía đối diện của Chalchedon, vị trí chiến lược trên tuyến đường biển từ Biển Đen đến Địa Trung Hải. Byzas đặt tên thành phố là Byzantium theo tên của ông. Tuy nhiên, hiểu biết này đã bị lật đổ, khi hoạt động giải tỏa cho việc xây dựng trạm tàu điện ngầm Yenikapi và dự án đường hầm dưới biển Marmara xuyên eo biển Bopshorus đã tiết lộ những khu định cư thời kỳ đồ đá, lâu đời nhất, khoảng năm 6700 TCN. Nhờ phát hiện trên mà lịch sử Istanbul được viết lại.
Theo Vietdaikynguyen