Tại buổi giám sát về tình hình chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường của Công ty CP Vật tư Tổng hợp Phân bón Hóa Sinh vào sáng 13-3 tại UBND xã Phạm Văn Cội, huyện Củ Chi, các thành viên Ban Kinh tế – Ngân sách HĐND TP HCM đã đề nghị  tạm dừng hoạt động doanh nghiệp (DN) này. Đồng thời, ban sẽ đề xuất UBND TP HCM có kế hoạch di dời công ty ra khỏi khu dân cư.

Xem người dân thua cây cao su!

Dù được mời tham gia buổi giám sát nhưng lãnh đạo Công ty Hóa Sinh vẫn vắng mặt, cũng không cử đại diện đến dự. Ông Phạm Văn Đông, Trưởng Ban Kinh tế – Ngân sách HĐND TP HCM, cho rằng DN này không thiện chí và thiếu trách nhiệm trong việc giải quyết bức xúc của hàng trăm hộ dân.

Cầm trên tay tờ Báo Người Lao Động số ra ngày 13-1 có bài viết “Khí độc bay tràn lan”, ông Nguyễn Văn Nế – Chủ tịch UBND xã Nhuận Đức, huyện Củ Chi – nơi có 24 hộ dân bị ảnh hưởng bởi khí thải của Công ty Hóa Sinh, bức xúc: “DN này hình thành sau khu dân cư của xã hơn 10 năm, đến giờ đặt vấn đề gây ô nhiễm là quá trễ. Không chỉ nhà cửa thủng mái, gỉ sét mà sức khỏe người dân còn ngấm ngầm bị tàn phá. Nhiều người đã chết vì ung thư, lao phổi rồi. Tôi đề xuất UBND TP HCM sớm có kế hoạch di dời Công ty Hóa Sinh ra khỏi khu dân cư và yêu cầu công ty sớm hỗ trợ thiệt hại cho hàng chục hộ dân trước tháng 4-2014”.

Ông Lê Văn Sang, trưởng ấp 5, xã Phạm Văn Cội – nơi có 72 hộ dân chịu ảnh hưởng nặng nề do nằm sát Công ty Hóa Sinh, cho rằng DN này xem sức khỏe người dân không bằng… những cây cao su! “Trước năm 1997, họ hướng ống khói về phía nông trường làm hàng loạt cây cao su chết, bị chủ nông trường yêu cầu bồi thường. Từ đó trở đi, công ty quay ống khói về phía khu dân cư khiến đời sống và sức khỏe người dân ảnh hưởng nghiêm trọng. Chúng tôi kêu cứu nhiều lần nhưng công ty vẫn phớt lờ”.

Tháng 12-2013, UBND TP HCM đã xử phạt hành chính Công ty Hóa Sinh 145 triệu đồng vì thải khí, bụi vượt tiêu chuẩn quy định và yêu cầu DN phải khắc phục trong 30 ngày. Thế nhưng, đến nay, mọi việc vẫn không có gì cải thiện. Khói bụi vẫn mịt mù, ngày càng có nhiều người mắc các chứng viêm xoang, phế quản, viêm da… Ngoài ra, dù đã hứa hỗ trợ thiệt hại cho dân nhưng nhiều tháng qua, DN này vẫn lặng thinh.

Với những cư dân sống quanh Công ty Hóa Sinh, nỗi lo lớn nhất của họ là thời gian qua, rất nhiều trường hợp bị lao phổi, viêm phổi và không ít người đã chết. Ông Lê Minh Dũng (ấp 5, xã Phạm Văn Cội) vừa đi điều trị ở Bệnh viện Đa khoa Củ Chi về do viêm phổi, lao phổi. Ông Nguyễn Văn Tiếu cũng mới xuất viện hơn 1 tuần vì bệnh viêm phế quản mạn tính. Ông Lê Văn Đồng đưa chúng tôi xem một đống giấy xuất viện với đủ loại bệnh liên quan đến đường hô hấp như để chứng minh. Gần đó, chồng bà Phạm Thị Thúy Liễu, chồng bà Võ Thị Liên đã mất vì bệnh lao phổi…

Có thể khởi kiện

“Người dân đã chấp nhận và chịu đựng hơn 10 năm là quá bất công. Báo chí phản ánh nhưng công ty vẫn im lặng, coi thường sức khỏe người dân. Sản xuất phân bón là ngành độc hại, không thể nằm trong khu dân cư. Chúng tôi sẽ kiến nghị UBND TP HCM sớm có kế hoạch di dời DN này” – ông Nguyễn Tấn Tuyến, Phó Ban Kinh tế – Ngân sách, khẳng định.

Theo bà Phạm Thị Thanh Hiền – thành viên Ban Kinh tế – Ngân sách, nguyên Bí thư Đảng ủy xã Phạm Văn Cội – từ năm 2011, khi người dân phản ánh, UBND huyện Củ Chi và xã đã phối hợp đến Công ty Hóa Sinh kiểm tra lấy mẫu khí thải. Theo quy trình, đoàn phải báo trước DN 3-4 ngày, khi đến kiểm tra thì công ty đối phó bằng cách cho nhà máy tạm ngưng hoạt động nên mẫu khí thải lấy về không phát hiện ô nhiễm. Nhiều lần kiểm tra đều như thế nên đoàn phải khảo sát mái tôn hư hại xung quanh và lấy mẫu cây cỏ chết để có cơ sở nói chuyện với DN.

Trước những bức xúc của người dân, ông Phạm Văn Đông cho biết sẽ báo cáo vụ việc với Phó Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Hữu Tín. Trước mắt, ông Đông đề nghị UBND huyện Củ Chi có văn bản nêu rõ chính kiến về việc yêu cầu di dời Công ty Hóa Sinh khỏi khu dân cư, gửi UBND TP trong tuần tới. Sở Tài nguyên – Môi trường thẩm định lại việc chấp hành sau quyết định xử phạt của UBND TP đối với công ty này. Ngoài ra, UBND các xã liên quan có trách nhiệm làm cầu nối với Hội Luật gia TP nếu các hộ dân có nhu cầu khởi kiện DN gây ô nhiễm.