Mới đây, nội dung bức thư với niên đại 1.800 năm của một binh sĩ Ai Cập viết cho gia đình đã được hé lộ. Tên của người lính được cho là Aurelius Polion – tình nguyện tham gia chiến đấu cho quân đội La Mã tại châu Âu.

Hơn một thế kỉ trước, đoàn khảo cổ học do Bernard Grenfell và Arthur Hunt dẫn đầu đã phát hiện ra bức thư cổ này ở phía ngoài một ngôi đền thuộc thị trấn Tebtunis, Ai Cập. Tuy nhiên, chỉ mới gần đây, Grant Adamson – một ứng cử viên cho học vị tiến sĩ tại ĐH Rice đã tạo ra hình ảnh hồng ngoại của bức thư để tìm hiểu nội dung kĩ hơn.

Mặt trước lá thư bị mất khá nhiều phần

Nội dung lá thư hé lộ rằng, chàng trai trẻ có mâu thuẫn với mẹ và đang lên kế hoạch sớm trở lại thăm gia đình. Ngoài các phần viết thư hỏi thăm mẹ (một người bán bánh mì), em gái và em trai, trong thư cũng có đoạn như sau: “Anh luôn cầu nguyện để em có sức khỏe tốt và luôn thay mặt em thể hiện lòng thành kính với Đức Chúa trời. Anh không thể ngừng viết cho em, nhưng em chẳng nhớ gì tới anh thì phải. Anh cảm thấy khá lo lắng vì biết rằng, dù em nhận được rất nhiều lá thư của anh, nhưng em không hồi đáp lại dù chỉ một lần, để anh biết…”.

Phần kết của câu trên không còn nguyên vẹn. Các nhà nghiên cứu đã dịch được phần lớn lá thư, nhưng do lá thư đã bị hư hỏng và mất một vài mảnh nên nhiều đoạn bị thiếu.

Mặt sau lá thư với lời chỉ dẫn tới nhà người bạn cựu binh

Trong thư, người lính trẻ kể lại rằng, anh đã viết 6 lá thư về cho gia đình nhưng không hề nhận được hồi âm. Anh lo lắng hỏi, liệu gia đình có đang gặp vấn đề gì hay không. Anh cũng viết: “Anh sẽ xin tướng chỉ huy cho về thăm gia đình, lúc ấy anh sẽ gặp em để nhắc nhở rằng, anh là anh trai của em”.

Bức thư phần nào thể hiện tình cảm gia đình vẫn luôn chi phối tinh thần họ dù cho họ chỉ là những người lính tình nguyện tham chiến.

Phía mặt sau của lá thư là những chỉ dẫn giúp người đưa thư tìm được nhà một cựu binh lính mang tên Acutius Leon – người sẽ chuyển lá thư tới gia đình của Polion.

Ngôi đền nơi tìm thấy lá thư

Mặc dù vào thời kì này, Đế chế La Mã đã phát triển hệ thống thư tín riêng trong quân đội nhưng có lẽ Polion đã không sử dụng. Thay vào đó, binh lính trẻ này cảm thấy tin tưởng người cựu binh Acutius hơn. Hiện nay, bức thư đang được cất giữ tại Thư viện Bancroft, ĐH California (Mỹ).