Không chỉ Mỹ mà tất cả các quốc gia, kể cả Trung Quốc sẽ trở thành vô chủ nếu Bắc Kinh tiếp tục yêu sách ‘đường 9 đoạn’.

Có hai lý do khiến Mỹ phải tỏ rõ thái độ phản đối cái gọi là ‘đường chín đoạn’ mà Trung Quốc tuyên bố trên Biển Đông. Đầu tiên, trái ngược với những gì Trung Quốc tuyên bố, Mỹ thể hiện rõ quan điểm làm giảm nguy cơ thổi bùng cuộc xung đột giữa Mỹ và Trung Quốc trên Biển Đông.

Từ địa vị vững chắc của Washington ở Thái Bình Dương, có vẻ rõ ràng rằng Hoa Kỳ sẽ không chấp nhận các yêu sách của Bắc Kinh để chiếm gần như toàn bộ Biển Đông. Tuy nhiên, một số chuyên gia Trung Quốc –  những người mong muốn tuyên bố được thực thi có thể có một số kết luận khác về vấn đề này.

Washington đã từng đứng nhìn quân đội Trung Quốc đẩy Philippines ra khỏi bãi cạn Scarborough và tiếp tục đe dọa các bãi cạn khác. Vì vậy, không có vẻ gì là quá xa vời để họ tin rằng Mỹ sẽ tiếp tục im lặng trước những động thái của Bắc Kinh ở Biển Đông.

Quốc tế phản đối yêu sách ‘đường chín đoạn’ của TQ.

Nếu Mỹ trực tiếp thách thức tuyên bố ‘đường chín đoạn’ của Trung Quốc có thể gặp phải một số rủi ro. Đặc biệt, mặc dù Mỹ có thể yêu cầu Trung Quốc tạm dừng việc tiếp tục các yêu sách trên Biển Đông nhưng điều đó cũng đặt Mỹ vào tình thế  khó khăn nếu Trung Quốc phớt lờ cảnh báo của Mỹ. Chính vì vậy, chính quyền Obama đã đưa ra biện pháp thích hợp hơn để giảm thiểu nguy cơ này, bằng cách tuyên bố tăng cường sự hiện diện ở châu Á. Vì vậy, với vị trí vững chắc của mình, Mỹ sẽ không đặt mình vào một cuộc va chạm với Trung Quốc.

Lý do thứ hai và quan trọng hơn là Mỹ cho rằng thách thức ‘đường chin đoạn’ của Trung Quốc ở Biển Đông sẽ gây bất ổn không chỉ cho châu Á. Tuyên bố của Trung Quốc cho rằng 90% Biển Đông thuộc chủ quyền của mình, bắt nguồn chủ yếu từ quan điểm cho rằng nhà cầm quyền Trung Quốc có thời điểm đã duy trì chủ quyền đối với nhiều hòn đảo và rạn san hô ở vùng biển này. Năm 2008, một nhà ngoại giao Trung Quốc từng giải thích trước giới chức Mỹ rằng: “Đường 9 đoạn ở Biển Đông cho thấy chủ quyền của Trung Quốc đối với các hòn đảo ở Biển Đông từ thời cổ đại”.

Trung Quốc dựa trên lý lẽ trong quá khứ đã có thời gian kiểm soát các vùng đất. Đây là kiểu suy nghĩ thảm họa khi cho rằng có thể áp đặt chủ quyển ở những biên giới đã được dịch chuyển trong suốt tiến trình lịch sử thế giới. Như vậy sẽ dẫn đến hệ quả là một loạt các chồng lấn chủ quyền ở rất nhiều quốc gia khác.

Nếu dựa vào lý lẽ trên, đế chế Ottoman từng kiểm soát phần lớn châu Âu ở nhiều thời điểm khác nhau, dẫn đến Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay có thể đòi chủ quyền với châu lục này. Pháp và Đức từng có tuyên bố chủ quyền ở hầu hết lãnh thổ phương Tây từ thời Napoleon và Đức Quốc Xã. Mỹ và Anh có thể khẳng định chủ quyền ở phần lớn Tây Âu từ những năm cuối cùng của Thế chiến II. Và Nga, tất nhiên có thể yêu cầu chủ quyền ở tất cả các nước Đông Âu vì biên giới của Liên Xô cũ…

Trớ trêu thay, chính Trung Quốc sẽ rơi vào tình trạng tồi tệ nếu áp đặt nguyên tắc ‘đường chín đoạn’ lên các phần lãnh thổ từng bị chiếm đóng bởi nước ngoài. Cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, Trung Quốc bị xâm chiếm và chiếm đóng bởi Đức, Pháp và Anh. Hoàng gia Nhật cũng từng kiểm soát phần lớn lãnh thổ Trung Quốc. Điều gì sẽ xảy ra nếu Shinzo Abe đòi chủ quyền với những vùng lãnh thổ này? Thậm chí, Mông Cổ có thể đòi chủ quyền toàn bộ với Trung Quốc nếu tính đến cuộc xâm lược từ thế kỷ 13.

Hơn nữa, nhiều khu vực từ các triều đại trước như người gốc Thổ Nhĩ Kỳ ở Tân Cương cũng có thể đòi lại một phần lãnh thổ Trung Quốc bởi đó là một phần của Turkestan trước khi bị nhà Thanh chiếm đóng.

Tất cả những điều này cho thấy, cái gọi là ‘đường 9 đoạn’ của Trung Quốc gây nguy hiểm cho sự ổn định và hòa bình chung cho hệ thống toàn cầu. Không chỉ Mỹ mà tất cả các quốc gia, kể cả Trung Quốc sẽ trở thành vô chủ nếu Bắc Kinh tiếp tục yêu sách ‘đường chín đoạn’.

C.P (Theo Diplomat)