Con người vốn luôn tự hào khẳng định, mình sở hữu trí tuệ vượt bậc trong thế giới này. Tuy nhiên, các bằng chứng nghiên cứu mới đây từ Viện Y học thuộc ĐH Adelaide (Úc) cho thấy, một số loài động vật khác có bộ não thông minh hơn con người rất nhiều. Chính con người đã hiểu nhầm khá nhiều hành động thể hiện sự thông minh ở động vật, dẫn tới việc đánh giá thấp trình độ của chúng.

Niềm tin vào sự thống trị về trí tuệ của loài người bắt nguồn từ khoảng 10.000 năm trước – thời điểm ta bắt đầu biết trồng trọt và chăn nuôi. Sau đó, nhờ sự củng cố của hệ thống tôn giáo, con người luôn được coi là thông minh bậc nhất. Niềm tin này đã trở thành cố hữu trong triết học, thậm chí Aristotle cũng lí luận rằng, con người vượt trội hơn so với các loài động vật khác nhờ khả năng tư duy.

Con người đã đánh giá thấp trình độ của khá nhiều loại động vật

Giáo sư giải phẫu học và nhân chủng học Maciej Henneberg tin rằng, động vật có những khả năng khác nhau mà con người hay hiểu lầm. Ví dụ, khi một người ngoại quốc giao tiếp một cách không trôi chảy bằng ngôn ngữ của ta, chúng ta có khuynh hướng cho rằng họ kém thông minh. Điều này hoàn toàn tương tự với các loài động vật. Chúng không hiểu ta, giống như ta không hiểu chúng, đơn giản chỉ là do sự khác biệt giống loài.

Các nhà sinh vật học cho rằng, sự thông minh của động vật thể hiện ở nhiều mảng khác nhau, có thể là giao tiếp hoặc vận động. Điều này thường bị con người coi thường.

Ví dụ, loài vượn có khả năng tạo ra 20 loại âm thanh để truyền tải các thông điệp riêng biệt, giúp chúng giao tiếp xuyên qua các khu rừng nhiệt đới. Rất nhiều loài động vật bốn chân có khả năng để lại các dấu vết bằng mùi để đánh dấu lãnh thổ và truyền tải thông tin, như khả năng tiết mùi từ tuyến ngực của gấu túi Koala. Trong khi đó, khả năng khứu giác của con người lại rất hạn chế, không thể nhận biết được các thông điệp qua mùi.

Gấu túi Koala có khả năng truyền tải thông tin và đánh dấu lãnh thổ bằng mùi từ tuyến ngực

Một nghiên cứu của trường ĐH Cambridge đã chỉ ra, quạ Corvidae sở hữu trí tuệ vượt trội so với hầu hết các loài động vật có vú. Chúng có thể thực hiện các hoạt động mà trẻ con 3-4 tuổi không làm được.

Các nhà khoa học cho rằng, dù có cấu trúc não rất khác nhau, nhưng cả quạ hay động vật linh trưởng đều có khả năng sử dụng trí óc để tưởng tượng và dự đoán sự việc trong tương lai, để từ đó giải quyết các vấn đề giống nhau.

Trên thực tế, quạ là loài động vật có trí tuệ thông minh vượt trội

Chúng có khả năng sử dụng đá để nâng cao mực nước, nhằm dễ dàng tiếp cận một con sâu đang ở trong bình hay những con quạ sống ở thành phố biết tận dụng giao thông để phục vụ cho mình. Chúng kiên nhẫn đợi ở vạch đường đi bộ và theo dõi đèn giao thông, ngay khi xe cộ dừng lại, chúng sẽ tiếp cận những hạt cứng trên đường được bóc vỏ nhờ việc con người đi lại giẫm vào.

Giáo sư Henneberg tin rằng, ngay cả thú nuôi cũng giúp ta hiểu được năng lực trí tuệ của chim và động vật có vú. Chúng có khả năng cho con người biết chúng muốn gì và khiến ta làm theo điều đó.

Thế giới động vật dường như phức tạp hơn nhiều so với những gì con người vẫn thường tin. Theo đó, voi biết cảm nhận nỗi buồn, còn loài vượn có thể biết vui, buồn, biết yêu thương và chúng cũng sở hữu những trạng thái tình cảm phức tạp như trung thành, ghen tuông… giống như con người.