Cứ vào đầu năm học, điệp khúc tiền trường, quỹ hội lại khiến phụ huynh bức xúc bởi có những khoản thu rất trời ơi như tiền… “gãi lưng”, kể chuyện cho bé…

Trong công văn trả lời Báo Người Lao Động về kết quả thanh tra tình hình thu chi đầu năm học tại Trường Tiểu học Lương Thế Vinh, của Phòng Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) quận Thủ Đức (TP HCM) cho biết không có lớp 1 nào của trường được gắn quạt, tivi và cũng không có chuyện phụ huynh (PH) phải đóng góp 1 triệu đồng như phản ánh của bạn đọc. Công văn do Trưởng Phòng GD-ĐT Lê Minh Tuấn ký. Tuy nhiên, ngày 8-10, chúng tôi lại tiếp tục nhận được phản ánh của nhiều PH về những khoản thu vô lý ở trường này. Vậy chẳng lẽ lãnh đạo Phòng GD-ĐT quận Thủ Đức không biết?

Quá nhiều khoản thu

Trong đơn phản ánh, một PH cho biết trong cuộc họp PH, nhà trường thông báo đóng tiền bán trú, gồm: 200.000 đồng/năm, phục vụ bán trú: 120.000 đồng/tháng, tiếng Anh Phonic: 80.000 đồng/tháng, tiếng Anh theo đề án của Bộ GD-ĐT 45.000 đồng/tháng, thu để trả tiền 3 bảng tương tác với giá 181.500.000 đồng/máy, phục vụ trong 2 năm; quỹ bảo trợ học đường 100.000 đồng/học kỳ. Đặc biệt, tiền ăn theo nghị quyết của đại hội cha mẹ học sinh (CMHS) thỏa thuận là 22.000 đồng/ngày nhưng hôm sau bỗng dưng thay đổi thành 25.000 đồng/ngày. “Chúng tôi thắc mắc ai được quyền thay đổi nội dung nghị quyết đại hội CMHS? Đối chiếu với những khoản thu theo quy định của Sở GD-ĐT, chúng tôi thấy có nhiều khoản thu vô lý nhưng không biết phải làm thế nào. Nếu không đóng góp thì khác gì chúng tôi là những thành phần cá biệt, lạc loài” – PH này cho biết.

Một PH có con học lớp 6 tại Trường THCS Hà Huy Tập, quận Bình Thạnh, TP HCM phản ánh ngày 29-9, trường tổ chức đại hội CMHS nhưng giáo viên chủ nhiệm chẳng nói gì đến kế hoạch học tập mà chỉ nhắc đến việc đóng góp cho nhà trường, giống như đã có sự thỏa thuận từ trước. Sau đó, hội trưởng hội PH các lớp kêu gọi mỗi PH đóng góp quỹ trường thấp nhất từ 200.000 đồng. “Tiền khuyến học từ 200.000-300.000 đồng, quỹ CMHS 300.000 đồng, quỹ HS lớp tối thiểu 200.000 đồng để dùng vào việc phát thưởng ở lớp và trường, trong khi quỹ lớp vẫn phải đóng riêng. Ngoài ra còn các khoản như máy móc, loa, ampli 1 triệu đồng, dịch vụ liên lạc 100.000 đồng. Tuy mang danh là “tự nguyện” nhưng sao không hỏi ý kiến của chúng tôi mà giáo viên tự lấy biên bản ra ghi rồi nói chung chung là 100% PH đã đồng ý?” – PH này bức xúc.

Một tiết học với bảng tương tác ở Trường THPT Lương Thế Vinh, quận 1, TP HCM. Đã có nhiều tranh cãi về việc có nên sử dụng bảng tương tác hay không Ảnh: Tấn Thạnh

PH một trường THCS tại quận 1 phản ánh: “Chỉ riêng đồng phục, mỗi năm chúng tôi đều phải mua mới. Mang bộ đồng phục của con ra chợ so sánh, mới biết giá đồng phục trong trường cao gấp đôi. Tại sao giá đồng phục cao như vậy? Ban giám hiệu trường không biết giá hay bị nhà thầu… ép giá “có điều kiện”? Sao trường không làm theo chỉ đạo của Bộ GD-ĐT về đồng phục là phải bàn với ban đại diện CMHS mà tự ý làm”.

Trong khi đó, tại một trường tiểu học ở quận Gò Vấp, để hợp thức hóa tiền công trả thêm cho bảo mẫu, trường đã “đẻ” ra khoản thu rất lạ như thu tiền “kể chuyện và gãi lưng cho HS vào giờ ngủ trưa” 200.000 đồng/HS/tháng!

Lạm thu hay không?

Bà Võ Ngọc Thu, Trưởng Phòng GD-ĐT quận 5, cho rằng nói “lạm thu” thì hơi quá vì chỉ có một số trường có cách làm không rõ ràng khiến PH hiểu lầm. Đối với nhiều công trình phục vụ việc dạy và học, ngân sách nhà nước vẫn cấp nhưng không thể nào đủ. Muốn nâng cao chất lượng dạy học thì cần sự hỗ trợ từ PH. Chỉ có điều khoản thu nào cũng cần phải rõ ràng, không được cào bằng và khi đưa các công trình vào sử dụng thì phải có nghiệm thu, công khai tài chính. Quận 5 đã từng có trường thu theo diện cào bằng, khi phát hiện những gia đình khó khăn thì chính hiệu trưởng và ban đại diện CMHS đến trả lại tiền cho những PH này. Quận 5 cũng có nhiều trường không có ban đại diện CMHS, nếu thấy công trình nào thật sự cần thiết cho HS thì thông báo cho toàn trường biết, sẽ có những mạnh thường quân ủng hộ phần lớn, phần còn lại có khi những PH khác chỉ đóng có 10.000 đồng” – bà Thu cho biết.

Hiệu trưởng một trường mầm non tại quận 1 nói thẳng rằng tiền trường, quỹ hội PH tồn tại cũng có cái lý của nó, vì nhờ sự đóng góp của PH mà bộ mặt nhiều trường thay đổi rõ rệt. “Nếu PH chỉ nghĩ đóng góp là vì nghĩa vụ thì ở đâu cũng thấy lạm thu nhưng hãy công bằng với chúng tôi một chút khi nhìn đến những trẻ đang được học tập trong môi trường như thế nào…” – vị hiệu trưởng này bày tỏ.

Theo nguyên tắc, bất kỳ trường nào thu các khoản ngoài quy định của Sở GD-ĐT, kể cả những khoản theo danh nghĩa là “thỏa thuận”, “tự nguyện” nhưng không hợp lý thì đều là lạm thu. Sở GD-ĐT, các phòng GD-ĐT hiểu rõ điều này hơn ai hết nhưng các trường vẫn vi phạm, như Phòng GD-ĐT quận 3 đã “cho phép” Trường THCS Colette thu 450 triệu đồng của phụ huynh để sơn trường, sau khi trường đã tự ý sơn từ trước, thu sau. Chắc chắn các phòng GD-ĐT biết các trường lạm thu nhưng vẫn làm ngơ bởi cho đến nay vẫn chưa có hiệu trưởng nào bị kỷ luật vì lạm thu. Và như vậy tình trạng lạm thu vẫn tiếp tục đổ lên đầu PH suốt cả năm học…