Syria có sử dụng vũ khí hóa học hay không? Nhiều luồng ý kiến trái chiều về vụ việc này vẫn tiếp tục “nổ ra”…
Bằng chứng về vũ khí hóa học ở Syria
Mới đây, các thanh sát viên Liên Hiệp Quốc đến Syria điều tra về vụ tấn công khiến ít nhất 1.400 người thiệt mạng, cho biết, họ đã thu thập được bằng chứng “có giá trị” về vũ khí hóa học sử dụng gần Thủ đô Damascus của Syria. Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon phát biểu: “Bất chấp hoàn cảnh hết sức hiểm nguy, các thanh sát viên đã đến thăm hai bệnh viện, phỏng vấn nhân chứng, người sống sót và các bác sĩ. Họ cũng đã thu thập được một số mẫu xét nghiệm từ hai bệnh viện trong khu vực”.
Mặc dù thông báo đã “nắm” trong tay “bằng chứng” nhưng Liên Hiệp Quốc cũng phản đối việc Mỹ và một số nước cáo buộc Chính phủ Syria cản trở công việc điều tra của các thanh sát viên Liên Hiệp Quốc và tố Syria sử dụng vũ khí hóa học mà chưa đưa ra bằng chứng nào cụ thể. Người phát ngôn của Liên Hợp Quốc cũng bác bỏ một số tin tức của các hãng truyền thông nói rằng, Liên Hợp Quốc đã hủy bỏ cuộc điều tra vũ khí hóa học tại Syria.
Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon.
Tuy nhiên, các nước phương Tây vẫn kiên quyết giữ lập trường và cáo buộc Chính quyền Syria trong vụ việc lần này. Thủ tướng Anh David Cameron nói, thế giới “không thể đứng im” sau khi nhìn thấy “các cảnh tượng kinh hoàng về sự chết chóc và những khổ đau” gây ra bởi các vụ tấn công bằng vũ khí hóa học. Còn Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden khẳng định: “Không có nghi ngờ gì về người chịu trách nhiệm cho việc sử dụng vũ khí hóa học này tại Syria: Chính quyền Syria”. Tổng thống Pháp Francois Hollande phát biểu rằng, Pháp “đã sẵn sàng trừng phạt” bất kỳ kẻ nào đứng sau vụ tấn công và quyết định tăng cường sự ủng hộ quân sự cho phe đối lập tại Syria.
Trong khi đó, hai nước Nga và Iran đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ việc can thiệp quân sự vào Syria, đồng thời, cảnh báo hậu quả khôn lường của những hành động này. Ngoại trưởng Nga, ông Sergei Lavrov cảnh báo can thiệp quân sự ở Syria sẽ xóa sạch các nỗ lực nhằm tổ chức một hội nghị quốc tế để giải quyết hòa bình cuộc khủng hoảng ở Syria, kêu gọi cần có các “chính sách không gây tác động ngược mà cần có một chiến lược cụ thể”. Bộ Ngoại giao Nga cũng ra tuyên bố, có thể, những âm mưu tạo chứng cớ giả liên quan đến vấn đề vũ khí hóa học đã được sử dụng ở Syria, nhằm biện minh cho hành động can thiệp quân sự vào quốc gia Trung Đông này. Nó sẽ gây ra những đau thương mới cho Syria cũng như những hậu quả thảm khốc cho khu vực Trung Đông và Bắc Phi. Nga kêu gọi đối tác Mỹ và cộng đồng quốc tế cần thận trọng, tuân thủ nghiêm luật quốc tế, đặc biệt là những nguyên tắc cơ bản nêu trong Hiến chương Liên Hiệp Quốc.
“Chúng tôi sẽ tự vệ bằng tất cả phương tiện sẵn có”
Bộ trưởng bộ Thông tin Syria Omran Al-Zubi cũng lên tiếng, phản bác cáo buộc nước này sử dụng vũ khí hóa học: “Chúng tôi chưa từng bao giờ sử dụng vũ khí hóa học ở Syria, trong bất kỳ hình thức nào, dù là khí hay chất lỏng”. Trong khi đó, phát biểu trước Quốc hội tại thủ đô Rome, Italia, Ngoại trưởng Italia Emma Bonino tuyên bố, nước này loại trừ khả năng tham gia vào bất cứ hình thức can thiệp quân sự nào ở Syria mà không được sự thông qua của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc, đồng thời nhấn mạnh rằng không có lựa chọn nào ngoài “một giải pháp chính trị thông qua thương lượng”.
Phản ứng trước mối đe dọa tấn công từ bên ngoài, Ngoại trưởng Syria Walid Moallem nói: “Tôi đề nghị những người đã cáo buộc chúng tôi sử dụng vũ khí hóa học hãy đưa ra bằng chứng xác thực”, đồng thời, ông cũng tuyên bố Damascus sẽ dùng mọi phương tiện để tự vệ. Ông cho biết: “Chúng tôi có các phương tiện để bảo vệ bản thân mình và chúng tôi sẽ khiến tất cả mọi người ngạc nhiên. Chúng tôi sẽ tự vệ bằng tất cả những phương tiện sẵn có”. Tại một cuộc họp báo ở Damascus, Ngoại trưởng cho rằng, những cáo buộc của Mỹ “hoàn toàn sai”.
Tuyên bố của ông Moallem được đưa ra một ngày sau khi Tổng thống Syria Bashar Al-Assad lên tiếng cảnh báo phương Tây sẽ gánh chịu thất bại nếu tấn công Syria trong bối cảnh truyền thông quốc tế đưa tin cho rằng Mỹ và các đồng minh đã sẵn sàng tiến hành hoạt động quân sự trừng phạt Chính phủ Damascus.
Khó chứng minh Syria sử dụng vũ khí hóa học? Theo một số cáo buộc, Syria đã sử dụng chất sarin, một chất độc thần kinh bị cấm trên thế giới, để thực hiện vụ tấn công bởi những triệu chứng của các nạn nhân: Sùi bọt quanh miệng và đồng tử bị co lại. Theo các chuyên gia quân sự, bằng chứng sử dụng sarin ở Syria xuất hiện dưới dạng hình ảnh, video, các mẫu đất và mẫu máu, trong đó mẫu máu là thuyết phục nhất. Tuy nhiên, các mẫu máu từ các cuộc tấn công trước đó lại do lực lượng đối lập Syria cung cấp, một yếu tố làm giảm “độ tin cậy” mà các cơ quan tình báo Mỹ đặt vào chúng, bởi vì chúng có thể đã bị “làm bẩn”. |
An Mai (Theo AFP/AP/Reuters)